رگلاتور اکسیژن ابزاری است که وظیفه ی تنظیم و اندازه گیری فشار گاز کپسول اکسیژن را نجام می دهد. دو نوع از رگلاتور در بازار موجود است که رگلاتوهای دسته برنجی و رگلاتورهای استیل را شامل می شود.
رگلاتورهای استیل دوام بیش تر در برابر خوردگی و فشار دارند و در صد خطای آن ها نسبت به رگلاتورهای برنجی کم تر است.
فلز برنج در مقابل اکسیژن واکنش پذیری بیش تری از خود نشان می دهد، از این جهت بهتر است، برای کپسول اکسیژن از رگلاتورهای استیل استفاده شود، اما رگلاتورهای برنجی نیز در جای خود مناسب هستند.
برای صنایع مختلف و مصارف پزشکی از کپسول اکسیژن استفاده می شود که برای تنظیم فشار گاز اکسیژن خارج شده از کپسول اکسیژن از رگلاتور استفاده می شود.
علاوه بر این برای جوش دادن و برش نیز از این رگلاتورها استفاده می شود. بسته به نوع استفاده ای که قرار است، از رگلاتور شود، انواع مختلفی از رگلاتور در بازار موجود است که روی کپسول اکسیژن نصب شده و مورد استفاده قرار می گیرند.
دسته ای از رگلاتورها برای تنظیم گاز اکسیژن بیماران استفاده می شوند
دسته ای از رگلاتورها برای تنظیم گاز اکسیژن بیماران استفاده می شوند و فشار گاز اکسیژن برای بیمارانی که برای تنفس به غلظت بالای اکسیژن نیاز دارند، تنظیم می کند.
دسته ای دیگر از این رگلاتوها برای کپسول هایی استفاده می شوند که در صنایع جوش و برش کاربرد دارند و فشار زیادتری را می توانند اعمال کنند.
دسته ای سوم از این رگلاتورها کاربرد آزمایشگاهی دارند و نوعی دیگر از این رگلاتورها در صنایع پتروشیمی استفاده می شوند و در نهایت رگلاتور های 1 مرحله ای و 2 مرحله ای که برای تنظیم فشار گاز اکسیژن کاربرد دارند.
در ادامه ی این مقاله در مورد موارد زیر بیش تر صحبت خواهیم کرد:
- کاربرد رگلاتور اکسیژن در پزشکی
- قیمت رگلاتورهای اکسیژن پزشکی
- کاربرد رگلاتور در جوشکاری
- کاربرد رگلاتور اکسیژن در صنایع
- انواع مختلف رگلاتور اکسیژن
- تقسیم بندی رگلاتورهای اکسیژن بر اساس جنس رگلاتور
- کاربرد رگلاتورهای اکسیژن در آزمایشگاه
- کاربرد گاز اکسیژن در صنعت
- مسمومیت با گاز اکسیژن
- انواع رگلاتورهای اکسیژن طبی
- گاز اکسیژن چگونه تولید می شود؟
- گاز اکسیژن چگونه به وجود آمده است؟
- نکات ایمنی که هنگام کار با رگلاتور اکسیژن باید رعایت شود.
- اجزای تشکیل دهنده ی کپسول و رگلاتور اکسیژن
- تاریخچه ی جوشکاری و برش کاری با اکسیژن
- ویژگی های رگلاتورهای آزمایشگاهی
- ویژگی های رگلاتور استاندارد
- ایمنی رگلاتورهای اکسیژن در صنعت
- نگهداری از گاز اکسیژن
- نکاتی که هنگام استفاده از رگلاتورهای پزشکی باید رعایت کرد.
- خرید رگلاتور اکسیژن
کاربرد رگلاتور اکسیژن در پزشکی
بیمارانی که مشکلات تنفسی دارند، برای این که بتوانند به راحتی تنفس کنند، از اکسیژن خالص برای تنفس آن ها استفاده می شود. رگلاتورهای اکسیژن صنعتی برای مصارف پزشکی قابل استفاده نیستند،
چرا که رگلاتورهای اکسیژن پزشکی دارای فشار گاز اکسیژن کم تری برای بیماران هستند و در انتهای خود دارای لیوانی مرطوب کننده ای هستند که این لیوان هوای خروجی از کپسول را مرطوب می کند تا مجاری تنفسی بیمار خشک نشود.
بعد از اتصال رگلاتور به کپسول گاز با باز کردن شیر کپسول اکسیژن، گاز اکسیژن به رگلاتور وارد می شود و پس از این که وارد گیج فشار شکن شد، فشار آن تنظیم می شود، پس از این که وارد فلومتر اکسیژن شد، به مخزن آب وارد شده و رطوبت لازم را جذب می کند و در نهایت به مجرای خروجی رگلاتور وارد شده و برای ورود به مجاری تنفسی بیمار آماده می شود.
رگلاتورهای پزشکی توسط شرکت هایی که محصولات پزشکی تولید می کنند، با کیفیت های مختلف برای مصارف پزشکی تهیه می شوند و در بازار موجود هستند و کیفیت ها و قیمت های مختلفی را برای این محصول رقم میزنند.
در هر حال رگلاتور پزشکی دارای بخش های مختلفی است که آن را از رگلاتورهایی که در صنعت کاربرد دارد، متمایز می کند. رگلاتور گاز اکسیژنی که برای مصارف پزشکی در بازار موجود است، دارای قسمت های زیر می باشند: فلومتر اکسیژن، گیج فشار، فشار شکن و لیوان یا مخزن مرطوب کننده.
قیمت رگلاتورهای اکسیژن پزشکی
رگلاتورهای پزشکی دارای تفاوت های محسوسی با رگلاتورهایی که برای صنایع استفاده می شوند، هستند. مهم ترین تفاوت آن ها این است که این رگلاتورها دارای لیوان آب در انتهای خود هستند که گاز اکسیژن را مرطوب می کنند.
علاوه بر این، این رگلاتورها فشار کم تری دارند. بسته به این که از چه آلیاژی برای ساخت این رگلاتورها استفاده شده باشد، قیمت این مانومترها یا رگلاتورها متفاوت است. برندهای مختلفی از این رگلاتورها در بازار موجود است که بسته به این که تا چه حد این برند شناخته شده باشد، قیمت های مختلفی را برای رگلاتورها رقم میزند.
مانومترهای پزشکی را می توانید در مراکز خرید لوازم و تجهیزات پزشکی خریداری کنید. بسته به این که قصد خرید چه نوع از مانومتر پزشکی را داشته باشید، قیمت این رگلاتورها متفاوت است. علاوه بر این کیفیت مواد اولیه ی استفاده شده در ساخت این رگلاتورها نقش مهمی در تعیین قیمت آن ها دارد.
مهم ترین قسمت در رگلاتورهای اکسیژن پزشکی لیوان مرطوب کننده است. در صورتی که این لیوان وجود نداشته باشد، مجاری تنفسی بیمار خشک می شود و تنفس کردن برای بیمار سخت تر می شود. علاوه بر این در صورتی که لیوان مرطوب کننده وجود نداشته باشد، در اثر خشک شدن مجاری تنفسی به این مجاری آسیب وارد می شود.
در حالتی که از نازل اکسیژن به جای ماسک استفاده می شود و فشار اکسیژن کم است، رطوبت هوای درون اتاق برای تنفس کفایت می کند و به مرطوب کننده در رگلاتور احتیاجی نیست.
کاربرد رگلاتور اکسیژن در جوشکاری
رگلاتورهایی که در صنعت جوشکاری استفاده می شوند، فشار ورودی 300 بار و فشار خروجی 15 بار دارند. جنس این رگلاتورها از فولاد و برنج است.
رگلاتورهایی که از چین وارد می شوند، علاوه بر این که کیفیت خوبی ندارند، دقت آن ها نیز نسبت به نمونه های ایرانی کم تر است. در کارهای جوشکاری و برش کاری از این رگلاتورها استفاده می شود، چرا که فشار گاز اکسیژن حبس شده در کپسول را نشان می دهد و برای کاهش فشار گاز اکسیژن درون کپسول کاربرد دارد.
این مانومترها جزء ابزارهای جوشکاری و برش کاری محسوب می شوند و در آن ها برای اندازه گیری فشار از گیج و فلومتر استفاده می شود.
مانومترهای صنعتی دارای دو گیج هستند که یکی از این گیج ها فشار ورودی و دیگری فشار خروجی را نشان می دهند. ممکن است، تعدادی از این رگلاتوها یک گیج داشته باشند، در این رگلاتورها فلومتر فشار خروجی را نشان می دهد
و گیج فشار ورودی گاز اکسیژن را نشان می دهد. دسته ای از رگلاتورهای صنعتی قابلیت این را دارند که گاز خروجی با فشار ثابت از رگلاتور خارج شود و فشار متغیر نیست.
این رگلاتورها را رگلاتورهای فشار ثابت می نامند. با کمک رگلاتورهای فشار ثابت می توان زمان جوشکاری یا برش کاری از یک فشار گاز اکسیژن ثابت برخوردار شد، چرا که فشار متغیر می تواند باعث شود، نتیجه دلخواه به دست نیاید.
در صنعت برش کاری با استفاده از فشار زیاد گاز اکسیژن فرایند برش زدن فلزات ضخیم با کیفیت خوبی انجام می گیرد.
کاربرد رگلاتور اکسیژن در صنایع
از گاز اکسیژن برای افزایش سرعت واکنش های شیمیایی استفاده می شود. از ترکیب هیدروژن با اکسیژن برای جوشکاری و لحیم کاری استفاده می شود.
در راکتورهای هسته ای نیز از گاز اکسیژن استفاده زیادی می شود. از اکسیژن در صنایع تولید فیبر نوری، تصفیه فاضلاب ها و تجزیه ی آب فاضلاب، سنتز واکنش های شیمیایی و به عنوان یک اکسید کننده قوی و کاتالیزور استفاده می شود.
علاوه بر این در مواردی از گاز اکسیژن فشرده برای افزایش حرارت شعله استفاده می شود، از این قابلیت اکسیژن برای ذوب کردن شیشه و سنگ آهن استفاده می شود،
همچنین برای این که فرایند تخمیر بهتر انجام شوداز گاز اکسیژن برای غنی سازی هوا استفاده می کنند. غواص ها برای این که بتوانند در اعماق آب به خوبی تنفس کنند، از کپسول های حاوی اکسیژن و گازهای دیگر برای تنفس استفاده می کنند.
برای بسته بندی مواد غذایی، موشک های نظامی، تنفس بیماران تنفسی و بیمارانی که برای تنفس به دستگاه نیاز دارند، برای صنایع برش کاری و جوشکاری، در آزمایشگاه های تحقیقاتی، در دستگاه های لیزر نیز استفاده گسترده ای از گاز اکسیژن می شود.
گاز اکسیژن خالص در صنایع فولاد کاربرد زیادی دارد و در صورتی که اکسیژن خالص در دسترس نباشد این صنایع به مشکل بر می خورند. علاوه بر این برای جا به جایی آبزیان در فواصل طولانی از گاز اکسیژن غنی شده برای تنفس این آبزیان استفاده می شود.
انواع مختلف رگلاتور اکسیژن
انواع مختلف رگلاتور اکسیژن بر اساس کاربرد و شکل ظاهری به چند دسته تقسیم می شوند. رگلاتورهای دیجیتال که در این رگلاتور ها فشار اندازه گیری شده به صورت عدد روی صفحه ی دیجیتالی رگلاتور نشان داده می شود.
رگلاتور های روغنی برای تجهیزاتی که لرزش دارند، کاربرد گسترده ای دارند و لرزش روی عقربه ی این رگلاتورها تاثیری ندارد.
رگلاتور های روغنی از دقت بالایی برای نشان دادن فشار اکسیژن بر خودار هستند. رگلاتور های اکسیژن در بالای خروجی کپسول قرار داده می شوند و فشار اکسیژن ورودی و خروجی را تنظیم می کنند و این فشار را روی گیج نمایش می دهند.
رگلاتور از قسمت های مختلفی تشکیل شده است
رگلاتور از قسمت های مختلفی تشکیل شده است. دو عدد گیج فشار در این رگلاتورها قرار داده شده است که فشار اکسیژن ورودی و خروجی کپسول را نشان می دهند، بدنه ای از جنس استیل یا برنج که در صورتی که از جنس برنج باشد، با کروم آب کاری می شود، در ورودی رگلاتور (مانومتر) میل مانومتر و مهره هوا قرار گرفته است.
در قسمت خروجی ولو و مهره ای که شیلنگ به آن متصل می شود، قرار گرفته است. در داخل رگلاتور دو تکه به شکل دایره و از جنس پلاستیک یا در مواردی از جنس فولاد قرار گرفته که دیافراگم نامیده می شود و فشار گاز اکسیژن خروجی و ورودی را کنترل می کند.
رگلاتورهای پزشکی که در ساختمان آن ها علاوه بر اجزایی که در رگلاتور های صنعتی وجود دارد، یک لیوان در خروجی گاز اکسیژن قرار داده شده است تا رطوبت مورد نیاز هوای ورودی را تامین کند. گاز اکسیژن با عبور از آب مقطر داخل لیوان مرطوب شده و به شیلنگ خروجی وارد می شود.
تقسیم بندی رگلاتورهای اکسیژن بر اساس جنس رگلاتور
رگلاتورهای اکسیژن بر اساس جنس فلز به چهار دسته تقسیم می شوند. دسته ی اول که از جنس فلز برنج هستند و از این نوع از رگلاتورها برای کاهش فشار گاز اکسیژن در صنعت و جوشکاری و برش کاری استفاده می کنند و کاربرد دیگری ندارد. رگلاتورهای برنجی در برابر رطوبت هوا تغییر رنگ می دهند و دقت اندازه گیری فشار اکسیژن در آن ها کاهش پیدا می کند.
نوعی از رگلاتور که از جنس فلز برنج هستند و روکش کروم دارند و کاربرد این رگلاتور در جاهایی است که رطوبت زیاد است. در رطوبت زیاد رگلاتورهای برنجی تغییر رنگ می دهند، اما روکش کروم کمک می کند، این تغییر رنگ رخ ندهد.
رگلاتورهایی که از جنس استیل هستند و کیفیت بیش تری نسبت به رگلاتورهای برنجی دارند و از دقت بالاتری برای نشان دادن فشار گاز اکسیژن برخوردارند. این رگلاتور ها با دقت بالایی فشار گاز اکسیژن ورودی و خروجی را نشان می دهند.
رگلاتورهایی که از جنس فولاد هستند و در صنایع جوشکاری کاربرد گسترده ای دارند، چرا که برای جوشکاری و برش کاری به فشار بالای گاز اکسیژن نیاز است که این فشار بالا مستلزم رگلاتوری است که مقاومت زیادی در برابر فشار زیاد داشته باشد و از آلیاژ فولاد ضد زنگ ساخته شده باشد.
در این بین رگلاتورهایی که از جنس استیل هستند، نسبت به بقیه رگلاتور ها از کیفیت بیش تری برخوردارند و قیمت های بالاتری نیز دارند. رگلاتورهای برنجی که روکش کروم دارند، نیز گزینه ی خوبی برای مناطق مرطوب هستند، اما رگلاتورهای استیل برای این مناطق بهتر هستند.
کاربرد رگلاتورهای اکسیژن در آزمایشگاه ها
دسته ای از رگلاتورها برای مصارف آزمایشگاهی کاربرد گسترده ای دارند. جنس این رگلاتورها از استیل است و در آزمایشگاه های دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کاربرد دارند. گاز اکسیژن برای انجام آزمایش های تحقیقاتی و بررسی فرایندهای شیمیایی ضروری است.
رگلاتورهای استفاده شده در آزمایشگاه ها فشار ورودی 240 بار دارند. فشار خروجی این رگلاتورها می تواند بین 2 تا 60 بار باشد. اتصال ورودی و خروجی این رگلاتور بسته به مصرف متفاوت است، اما معمولا در آزمایشگاه ها از رگلاتورهایی که خروجی آن ها 4/1 اینچ است، استفاده می کنند.
اکسیژن گازی غیر خورنده است و در صورتی که محیط آزمایشگاه مرطوب نباشد می توان از رگلاتورهای برنجی نیز استفاده کرد. رگلاتورهای برنجی در صورتی که در معرض رطوبت قرار بگیرند تغییر رنگ می دهند و دقت اندازه گیری در این رگلاتور ها کاهش می یابد.
از گاز اکسیژن در آزمایشگاه ها استفاده های زیادی می شود، از این جهت رگلاتورها مخصوصی برای انجام امور آزمایشگاهی طراحی شده و تولید می شوند. انواع رگلاتورهای آزمایشگاهی در ایران تولید می شود که با کیفیتی مشابه نمونه های خارجی در دسترس مصرف کننده ها قرار می گیرند.
رگلاتورهای آزمایشگاهی لیوان مرطوب کننده هوا را ندارند
رگلاتورهای آزمایشگاهی لیوان مرطوب کننده هوا را ندارند و این لیوان فقط مختص رگلاتورهای اکسیژنی است که برای بیماران تنفسی مصرف می شوند.
اگر چه گاز اکسیژن غیر قابل اشتعال است، اما میتواند به آتش سوزی و شعله آتش شدت ببخشد، از این جهت در هنگام انجام دادن آزمایش هایی که به نحوی حرارت تولید می کنند، با دقت بیش تری باید عمل شود تا منجر به بروز حادثه در آزمایشگاه نشود.
کاربرد گاز اکسیژن در صنعت
برای تولید فولاد در صنایع ذوب آهن و ذوب کردن سنگ آهن به کپسول های گاز اکسیژن نیاز است. با تزریق اکسیژن به آهن ذوب شده، ناخالصی های آن خارج می شود. خارج شدن ناخالصی های گوگرد و کربن از آهن مذاب واکنشی گرماده است که در اکسید کربن و سیلسیم دی اکساید را تولید می کند. حرارت تولید شده طی این فرایند دمای مخزن ذوب آهن را افزایش می دهد. علاوه بر این اضافه شدن اکسیژن به شعله آتش به خودی خود باعث افزایش حرارت می شود، چرا که اکسیژن جزئی از این فرایند است.
در اثر واکنش گاز اکسیژن با اتیلن، اتیلن اکساید تولید می شود که این اتیلن اکساید به اتیلن گلیکول تبدیل می شود. اتیلن گلیکول ماده ی اولیه برای تولید پلاستیک و پارچه است. پلاستیک تولید شده از طریق این فرایند در صنعت مصارف و استفاده های زیادی دارد و برای ساخت وسایل پلاستیکی و پارچه از آن استفاده می شود.
در برش کاری از ترکیب گاز اکسیژن و استیلن شعله ی بسیار داغی ایجاد می شود که حرارت آن به حدی زیاد است که فلزی به ضخامت 60 سانتی متر توسط اکسیژن و اکسی استیلن بریده می شود. از این ویژگی اکسیژن برای برش کاری ها در صنعت استفاده می شود.
در پیش ران راکت ها و تصفیه ی آب و جوشکاری نیز از اکسیژن استفاده می شود. در جوشکاری اکسیژن باعث شدت گرفتن حرارت و جوش دادن فلزات به یکدیگر می شود. در تصفیه ی آب باعث جدا شدن ذرات معلق از آب می شود. از طریق حرارت و فشار تولید شده توسط گاز اکسیژن راکت ها را به طرف جلو حرکت می دهند.
مسمومیت با گاز اکسیژن
اگر چه گاز اکسیژن گازی مفید و بی خطر است و برای زنده ماندن انسان و موجودات زنده ضروری است و گازی غیر قابل اشتعال و فاقد واکنش پذیری محسوب می شود، اما در فشار های بالا و خلوص بالا این گاز حیات بخش می تواند سمی باشد و باعث ایجاد مسمومیت شود.
دانشمندان زمانی به این موضوع پی بردند که کودکان نارس را که ریه های آن ها کامل نبود را برای بهبود تنفس در هوای غنی از اکسیژن قرار می دادند، این نوزادان به شدت آسیب می دیدند، بینایی خود را از دست می دادند و تشنج می کردند.
تنفس اکسیژن در فشار کم خطر آفرین نیست، ولی در فشارهای زیاد می تواند باعث بروز تشنج و کما شود. این مسئله زمانی مشخص شد که غواص ها در اعماق آب به علت افزایش غلظت اکسیژن در بدنشان دچار تشنج و اغما می شدند. در واقع اگر فشار اکسیژن بالاتر از 160 پاسکال باشد، می تواند باعث تشنج و اغما و در نهایت مرگ شود.
گاز اکسیژن با غلظت بالا می تواند باعث احتراق و آتش سوزی شود. اگر چه اکسیژن یک سوخت نیست، اما می تواند آتش سوزی را شدت دهد. از این جهت لوله ها و مخزن های حمل اکسیژن را به گونه ای می سازند که در صورتی که آتش سوزی رخ داد منفجر نشود و به آتش شدت ندهد.
علاوه بر این در مکانی که این کپسول ها را نگه داری می کنند، تمام تجهیزات مربوط به مهار آتش به خوبی تعبیه شده است. در صورتی که غلظت اکسیژن افزایش پیدا کند حرارت شعله افزایش پیدا می کند که از این قابلیت اکسیژن برای جوشکاری و ذوب فلزات استفاده می شود.
انواع رگلاتورهای اکسیژن طبی
رگلاتوراکسیژن طبی مدل سلامت که ورودی آن دارای فشار 315 بار است و خروجی آن دارای فشار 150 بار است. جنس بدنه این مانومتر اکسیژن از برنج است و دارای روکش کروم نیکل و لیوان مرطوب کننده برای جلوگیری از خشک شدن مجاری تنفسی است.
رگلاتور اکسیژن طبی مدل نجات دارای بدنه ای از جنس برنج است و روکش نیکل کروم دارد. این رگلاتور مجهز به تنظیم کننده ی جریان کالیبره شده می باشد و دارای سوپاپ اطمینان است تا فشار اکسیژن خروجی افزایش پیدا نکند. جنس فلومتر این رگلاتور از آلومنیوم سخت شده است.
رگلاتور طبی مدل سینا که این رگلاتور اکسیژن از انواع با کیفیت و مناسب برای صادرات محسوب می شود و دارای استاندارد بین المللی است. قطعات این مانومتر (رگلاتور) از برنج ساخته شده است و با نیکل و کروم آبکاری شده است و به راحتی روی کپسول نصب می شود.
رگلاتور اکسیژن طبی مدل BLUER که جنس بدنه ی آن از آلیاژ آلومینیوم و برنج است و جنس لیوان آن از پلاستیک نشکن می باشد و روی گیج فشار این رگلاتور سه رنگ وجود دارد.
رنگ آبی که نشان دهنده ی این است که مخزن دارای اکسیژن است، رنگ زرد که نشان دهنده ی این است که اکسیژن مخزن رو به اتمام است،
و رنگ قرمز که نشان دهنده ی این است که اکسیژن مخزن به اتمام رسیده است و کپسول خالی شده است.
گاز اکسیژن چگونه تولید می شود
اکسیژن فراوان ترین عنصر پوسته ی زمین است که به صورت ترکیب شده با عناصر دیگر در سطح زمین و در اتمسفر وجود دارد. برای تولید گاز اکسیژن می توان این گاز را از اتمسفر استحصال کرد.
بعضی از واکنش های شیمیایی نیز منجر به تولید اکسیژن می شوند. علاوه بر این گیاهان دی اکسید کربن موجود در جو را می گیرند و طی فرایند فتوسنتز اکسیژن تولید می کنند، اما راحت ترین روش برای تولید گاز اکسیژن خالص سازی اکسیژن موجود در جو است.
گاز اکسیژن پس تولید شدن و استحصال باید در کپسول هایی قرار بگیرد و آماده ی جا به جا شدن شود. برای جا به جایی این کپسول ها باید به نکاتی دقت کرد. این کپسول ها نباید در کنار مواد آتش زا قرار بگیرند.
از پودر زئولیت برای خالص سازی اکسیژن استفاده می شود که در واقع گاز اکسیژن از هوای اتاق وارد این دستگاه می شود و از روی پودر زئولیت عبور داده شده و سایر اجزای آن جدا می شود و اکسیژن خالص را ایجاد می کند. در واقع دستگاه اکسیژن ساز، اکسیژن تولید نمی کند، بلکه اکسیژن هوا را به صورت خالص از بقیه ی گازهای هوا جدا می کند و در اختیار بیمار تنفسی قرار می دهد.
میزان اکسیژن موجود در هوا 21 در صد است. در صورتی که غلظت گاز اکسیژن تنفسی افزایش پیدا کند می تواند باعث تشنج، از دست دادن بینایی و ایجاد حالت اغما یا کما شود و این مسئله زمانی مشخص شد که افرادی در اثر غلظت بالای اکسیژن دچار آسیب های شدیدی شدند.
گاز اکسیژن چگونه به وجود آمده است؟
دانشمندان سال های زیادی در پی این موضوع بودند که بدانند گاز اکسیژن در ابتدا در جو وجود داشته است، یا بعد ها به جو وارد شده است.
در واقع گاز اکسیژن در ابتدای حیات به فراوانی امروزه نبوده است، موجودات زنده نمی توانستند در این غلظت از اکسیژن زنده بمانند.
جلبک ها و سیانو باکتری ها با انجام فرایند فتوسنتز گاز اکسیژن تولید شده را درون آب آزاد می کردند و این گاز اکسیژن از آب به هواکره انتقال پیدا کرد و طی سال های متوالی غلظت آن افزایش پیدا کرد. با افزایش غلظت اکسیژن در سطح خشکی امکان ایجاد حیات روی خشکی فراهم شد و کم کم موجودات زنده به خشکی راه پیدا کردند.
فرضیه ی دیگری برای تولید گاز اکسیژن وجود دارد که این فرضیه بیان می کند که گاز اکسیژن در اثر تابش پرتوی فرابنفش به دی اکسید کربن موجود در جو ایجاد شده است.
گاز اکسیژن گازی بدون رنگ و بدون بو است
گاز اکسیژن گازی بدون رنگ و بدون بو است و در حالت عادی به صورت گاز است و مایع نیست. با افزایش فشار و کاهش دما می توان این گاز را به حالت مایع و جامد نیز تبدیل کرد که در حالت مایع گاز اکسیژن به رنگ آبی روشن در می آید و در صورتی که در معرض جرقه و حرارت قرار بگیرد می تواند باعث انفجار شود.
خالص سازی اکسیژن هوا راحت ترین روش برای دستیابی به این عنصر حیاتی و مهم برای انجام کارهای صنعتی و پزشکی و آزمایشگاهی است. از ترکیب گاز اکسیژن و هلیوم در کپسول های غواصی استفاده می شود که هلیوم منجر به سهولت تنفس گاز اکسیژن در غواصان می شود. در سیمان سازی و سرامیک سازی، سفید کردن خمیر کاغذ و. . . از گاز اکسیژن استفاده ی گسترده ای می شود.
نکات ایمنی که هنگام کار با رگلاتور اکسیژن باید رعایت شوند.
هنگام کار با رگلاتور اکسیژن باید شیر رگلاتور را به آرامی باز و بسته کنید و پس از این که گاز اکسیژن کپسول اکسیژن خارج شد، شیر آن را محکم ببندید.
کپسول های گاز اکسیژن را نباید به صورت مستقیم زیر نور آفتاب و درمعرض حرارت قرار داد. باید بدانید که تماس روغن و گریس با اکسیژن آتش سوزی ایجاد می شود، از این جهت برای روان کردن و راحت باز شدن شیر های تخلیه ی رگلاتورها نباید از روغن و گریس استفاده کنید.
کپسول های اکسیژن را نباید روی زمین بغلتانید و از افتادن آن ها روی زمین و ضربه خوردن آن ها حین حمل و نقل جلوگیری کنید. توجه کنید که در هنگام کار با کپسول اکسیژن روبه روی رگلاتور نباید قرار بگیرید. سیلندر گاز اکسیژن نباید در مکانی که امکان ایجاد جرقه وجود دارد، قرار داده بشود.
در صورتی که کپسول گاز اکسیژنی که خریداری کرده اید، نشتی داشت، باید آن را به خارج از ساختمان انتقال بدهید و با کسی که این کپسول را از او خریداری کرده اید، تماس بگیرید تا مشکل را بر طرف کند. جنس رگلاتور باید به گونه ای باشد که در برابر فشار داخل کپسول مقاوم باشد.
در مواقعی که از کپسول اکسیژن استفاده نمی کنید، حتما شیر رگلاتور را ببندید. در صورتی که اکسیژن در غلظت بالا تنفس شود، می تواند خطر آفرین باشد و به ریه ها و سیستم عصبی آسیب وارد کند. مصرف اکسیژن برای بیماران تنفسی حتما باید تحت نظر پزشک انجام بگیرد.
اجزای تشکیل دهنده ی کپسول و رگلاتور اکسیژن
کپسول اکسیژن برای کسانی که مشکلات تنفسی و قلبی دارند، یک وسیله ضروری محسوب می شود. این کپسول ها در اندازه های 1 لیتری، 2 لیتری، پنج لیتری، ده، لیتری بیست و چهل لیتری در فروشگاه های تجهیزات پزشکی وجود دارند. این کپسول ها از مخزنی استوانه ای تشکیل شده اند که با یک فشار سنج فشار اکسیژن درون این کپسول ها نشان داده می شود.
برای کاهش فشار گاز اکسیژن قبل از رسیدن به رگلاتور یک شیر تنظیم کننده قرار گرفته است و یک سیستم جریان سنج برای میزان اکسیژن مصرفی را بر حسب دقیقه نشان می دهد.
با کمک پیچ کنترل کننده می توان فشار اکسیژن خروجی کپسول را تنظیم کرد و یک لیوان حاوی آب مقطر قبل از خروجی اکسیژن قرار داده شده است که هوای خروجی از کپسول را مرطوب می کند تا بیمار هنگام تنفس کردن دچار مشکل نشود.
برای نگهداری از کپسول های اکسیژن طبی در خانه باید توجه کنید که این کپسول ها نباید در معرض تابش خورشید و حرارت و نزدیک گاز و بخاری قرار بگیرند. هنگام نصب رگلاتور بر روی این کپسول ها در منزل احتیاطات لازم را انجام دهید
و برای باز کردن رگلاتور و یا قرار دادن رگلاتور بر روی کپسول از آچار مخصوص استفاده کنید و در صورتی که تمام اصول این کار را نمی دانید از نمایندگی این کپسول کمک بخواهید تا برای نصب آن شما را راهنمایی کنند.
تاریخچه ی جوشکاری و برش کاری با گاز اکسیژن
از سال 1800 میلادی استفاده از گاز اکسیژن برای جوشکاری و برش کاری گسترش پیدا کرد. سوختن گاز استیلن باعث ایجاد حرارتی معادل 2200 درجه سانتی گراد می شد،
اما با اضافه کردن اکسیژن به فرایند سوختن استیلن این حرارت تا 3300 درجه سانتی گراد افزایش پیدا می کند که این دما برای انجام دادن جوشکاری و برش کاری بسیار مناسب است. علاوه بر این تجهیزات جوشکاری اکسیژن به راحتی قابل حمل هستند.
کپسول گاز اکسیژن جوشکاری از آهن ساخته شده است و به کمک رگلاتور می توان فشار گاز اکسیژن خروجی را تنظیم کرد. باید توجه کنید که رگلاتور و شیر تخلیه ی این کپسول ها را نباید با موادی که آتش زا هستند، روان کنید. بهتر است، رگلاتور کپسول اکسیژن از جنس استیل باشد تا در مقابل رطوبت هوا تغییر رنگ ندهد
اما از رگلاتورهای برنجی نیز می توان استفاده کرد. از رگلاتور اکسیژن برای تنظیم فشار اکسیژن خروجی در زمان جوشکاری با اکسیژن استفاده می شود.
رگلاتورهای جوشکاری به دو دسته تقسیم بندی می شوند. دسته ای از این رگلاتورها که با کاهش گاز درون کپسول فشار اکسیژن در این رگلاتورها افت می کند و دسته ای دیگر که همواره دارای فشار ثابتی برای جوشکاری هستند.
برای انجام برش کاری و جوشکاری استفاده از شیر یک طرفه در رگلاتور ضروری است. شیلنگی که برای رساندن اکسیژن به محل جوش استفاده می شود، باید از جنس پلاستیک غیر روغنی باشد تا در تماس با اکسیژن منجر به آتش سوزی نشود.
ویژگی های رگلاتورهای آزمایشگاهی
برای کپسول اکسیژنی که در آزمایشگاه استفاده می شود، باید از رگلاتوری استفاده کرد که دارای ویژگی های زیر باشد: در درجه ی اول این رگلاتورها نباید از جنس نامرغوب باشند و فشارهای بالای گاز اکسیژن را نیز بتوانند تحمل کنند.
جنس رگلاتوری که برای کپسول اکسیژن در آزمایشگاه استفاده می شود، باید از استیل یا برنج آب کاری شده با کروم و نیکل باشد تا تغییر رنگ ندهد و در اثر تماس با رطوبت دچار خوردگی نشوند.
در آزمایشگاه دو نوع رگلاتور موجود است که دسته اول تک مرحله ای و دسته ی دوم دو مرحله ای هستند. رگلاتورهای تک مرحله ای برای مواردی استفاده می شوند که نیازی به ثابت بودن فشار خروجی نباشد و رگلاتورهای دو مرحله ای برای زمانی کاربرد دارند که نیاز باشد، فشار اکسیژن تا پایان فرایند ثابت باشد.
باید نوع کاربرد را به طور دقیق معین کنید
زمانی که تصمیم به خرید رگلاتور آزمایشگاهی دارید، باید نوع کاربرد آن را به طور دقیق معین کنید و بر اساس نوع مصرف رگلاتور را سفارش دهید. علاوه بر هزینه ای که برای خرید رگلاتور می پردازید باید به کیفیت رگلاتور خریداری شده نیز دقت داشته باشید و سعی کنید، رگلاتوری که تهیه می کنید، دارای حداکثر کارایی باشد.
هنگام استفاده از رگلاتور اکسیژن باید موارد زیر را رعایت کنید: قبل از این که رگلاتور را به کپسول اکسیژن متصل کنید، باید از بسته بودن شیر خروجی اطمینان داشته باشید و پس از اتصال رگلاتور به کپسول می توانید شیر را به آرامی باز کنید.
بعد از این که شیر رگلاتور باز کردید باید فشار رگلاتور را چک کنید، چرا که در صورتی که رگلاتور فشار کم تری از حد معمول داشته باشد، احتمال این وجود دارد که رگلاتور نشتی داشته باشد.
بعد از این که از بابت نشتی اطمینان حاصل کردید می توانید شیر رگلاتور را تا انتها باز کنید. توجه کنید، رعایت نکات ایمنی تا حد زیادی می تواند از خسارت های جانی و مالی جلوگیری کند.
ویژگی های رگلاتور استاندارد
قبل از خرید رگلاتور از استاندارد بودن آن اطمینان حاصل کنید و مطمئن شوید که رگلاتوری که خریداری می کنید، برای کپسول های اکسیژن است، چرا که هر گاز بسته فشاری که به داخل کپسول وارد می کند، نیازمند رگلاتور متفاوتی است.
رگلاتور کپسول گاز اکسیژن با استاندارد CGA به کپسول گاز اکسیژن اتصال پیدا می کند. تفاوت در نوع اتصالات کمک می کند، فرد به صورت اشتباه مانومتر (رگلاتور) هیدروژن را به کپسول اکسیژن وصل نکند.
توجه کنید، دستور العمل همراه را با رگلاتور را قبل از اتصال رگلاتور به کپسول اکسیژن مطالعه کنید، چرا که استفاده نا درست از رگلاتور می تواند خطر آفرین باشد.
رگلاتور به شما کمک می کند، جریان اکسیژن را تنظیم کنید، از این جهت از رگلاتورهایی استفاده کنید که دقت اندازه گیری بالایی دارند و تجهیزات و امکانات بیش تری دارند.
بدنه ی رگلاتوری که به روش یک تکه است و با روش تراش فلز ساخته شده دارای احتمال نشت کم تری است و استاندارد تر از رگلاتورهایی است که به روش حرارت دهی و پرس کردن تولید می شوند.
دیافراگم به کار برده شده در رگلاتور باید باید از نئوپرن یا فولاد ضد زنگ باشد. در رگلاتورهایی که برای مواردی استفاده می شوند که نیاز به دقت بالایی دارند، باید دیافراگمی از جنس فولاد ضد زنگ داشته باشند.
اتصالاتی که برای اتصال بدنه و دیافراگم ریگلاتور استفاده می شوند، عامل دیگری هستند که در تعیین کیفیت رگلاتور نقش دارند. توجه کنید، هر قدر رگلاتور گران قیمت تر باشد، از کیفیت بالاتری برخوردار است.
ایمنی رگلاتورهای اکسیژن در صنعت
در صورتی که رگلاتور از نظر ایمنی در شرایط استانداردی نباشد هنگام استفاده می تواند منجر به بروز خطر و ایجاد خسارت شود. از این جهت بهتر است، رگلاتور اکسیژن توسط افراد با تجربه و دارای مهارت روی کپسول نصب شود و مورد استفاده قرار بگیرد.
اتصالات رگلاتور نباید دارای زنگ زدگی و خوردگی باشند و باید از کیفیت خوبی برخوردار باشند، علاوه بر این از وارد شدن ضربه به رگلاتورها هنگام کار باید خوداری شود.
برای این که رگلاتور طول عمر بیش تری داشته باشد، از قرار دادن آن در محیط های مرطوب جلوگیری کنید، چرا که در صورتی که رگلاتور در معرض رطوبت و شرایط نا مساعد آب و هوایی قرار داشته باشد، سه ماه بیش تر دوام نمی آورد و پس از سه ماه نیاز به تعویض دارد.
از سالم بودن قطعات رگلاتور اطمینان حاصل کنید، چرا که خوردگی و شکستگی قطعات داخلی رگلاتور می تواند منجر به نشت گاز اکسیژن شود و ممکن است، ایجاد خطر کند. در صورتی که عقربه مانومتر شما وضعیت ثابتی را نشان نمی دهد، این رگلاتور خراب است و نشتی دارد و نیاز دارد، آن را تعویض کنید. برای این که طول عمر مانومتر خود را افزایش دهید، آن را در محیط های مرطوب و زیر باران و برف قرار ندهید.
نگهداری از گاز اکسیژن
برای انتقال و نگهداری از گاز اکسیژن از تانکرهای عایقی استفاده می شود که می توانند در دمای 20 درجه ی سانتی گراد 540 لیتر گاز اکسیژن را جا به جا کنند.
این تانکرها به مراکز مصرف گاز اکسیژن می روند و مخازن اکسیژن را پر می کنند و قابلیت تحمل فشار زیاد اکسیژن را دارند. علاوه بر این اکسیژن در سیلندرهای کوچک تر هم نیز استفاده و جا به جا می شود.
سیلندرهای کوچک برای مصارف جوشکاری و خانگی کاربرد دارد که بسته به نوع کاربرد رگلاتور مخصوصی برای این سیلندرها باید تهیه کرد.
اکسیژن مایع سرعت آتش سوزی و احتراق را افزایش می دهد
اکسیژن مایع سرعت آتش سوزی و احتراق را افزایش می دهد و در صورتی که در مجاورت سوخت ها قرار داده شود، یک جرقه یا حرارت کم لازم است تا انفجار رخ بدهد. در صورتی که قطرات اکسیژن مایع روی مواد پتروشیمی و چوب و آسفالت ریخته شوند، باعث منفجر شدن آن ها می شوند.
در صورتی که فشار گاز اکسیژن به میزان کم هم افزایش پیدا کند سمی و کشنده است. این مسئله زمانی روشن شد که غواص ها در اعماق زیاد به علت تنفس فشار بالای اکسیژن دچار مسمومیت و تشنج شدند. و از این جهت در کپسول های گاز اکسیژن غواص ها از گازهای دیگر مانند هلیوم نیز استفاده می شود.
بیش ترین مصرف گاز اکسیژن در صنایع فولاد است و پس از آن در بیمارستان ها برای مشکلات تنفسی بیماران در رتبه ی دوم مصرف گاز اکسیژن و صنایع مربوط به آن هستند. کاربرد گسترده ی گاز اکسیژن در صنایع و پزشکی باعث شده تا برای حمل و نقل و استفاده این گاز از تجهیزات ویژه ای مانند سیلندرهای اکسیژن و رگلاتورهای کپسول اکسیژن استفاده شود.
نکاتی که هنگام استفاده از رگلاتورهای پزشکی باید رعایت کنید
برای این که گاز اکسیژن قابل تنفس باشد، باید فشار آن کاهش پیدا کند و سپس وارد خروجی رگلاتور شود. برای بیماران مختلف با شرایط مختلف میزان جریان متفاوتی از اکسیژن توسط پزشک تجویز می شود.
هنگامی که کپسول گاز اکسیژن در حال اتمام است، عقربه ی گیج فشار رگلاتور به طرف صفر حرکت می کند و باید سیلندر اکسیژن را شارژ کرد. فلومترهایی که روی رگلاتور نصب شده اند، میزان لیتری از اکسیژن که در یک دقیقه از رگلاتور خارج می شود، را به صورت دقیق نشان می دهند.
فلومترها توانایی تنظیم جریان اکسیژن را از جریان های بسیار پایین برای نوزادهایی که ریه ی آن ها کامل نشده تا جریان های بالا برای بیماران بزرگسال فراهم می کنند.
برای استفاده از گاز اکسیژن با ماسک و در نرخ بالا باید از لیوان مرطوب کننده حتما استفاده شود، چرا که در صورتی که بیمار هوای فاقد رطوبت را تنفس کند مجاری تنفسی او دهیدراته می شود و تنفس سخت می شود. لیوان مرطوب کننده را باید از آب مقطر یا آب جوشیده پر کرد که املاح موجود در آب باعث خراب شدن تجهیزات رگلاتور نشود.
خرید رگلاتور اکسیژن
برای خرید رگلاتورهای اکسیژن می توانید از مراکز و نمایندگی های معتبر خریداری کنید تا در صورت بروز مشکل در رگلاتور امکان تعویض یا تعمیر آن وجود داشته باشد.
علاوه بر این ممکن است، افراد سود جو رگلاتورهای اکسیژنی که استفاده شده هستند، را با کروم و نیکل آب کاری کنند و به شما بفروشند از این جهت با خرید کردن از مراکز معتبر می توانید احتمال این گونه کلاه برداری ها را کاهش دهید.
رگلاتورهایی که از جنس برنج و فولاد هستند، در برابر رطوبت هوا تغییر رنگ می دهند و اکسید می شوند، بنابراین خرید رگلاتورهای استیل و با کیفیت که قیمت بالاتری دارند، به صرفه تر هستند، چرا که نیازی نیست، به زودی تعویض شوند.
رگلاتورهای اکسیژن در صنایع و پزشکی کاربرد زیادی دارند
رگلاتورهای اکسیژن در صنایع و پزشکی کاربرد زیادی دارند، از این جهت برای مصارف پزشکی و صنعتی به روش های گوناگون و با رنج قیمت های متفاوتی طراحی شده اند. مهم ترین ویژگی که رگلاتور اکسیژن باید داشته باشد، کارایی خوب آن و کیفیت مواد اولیه ی به کار برده شده در ساخت آن است. دقت کنید، هنگام خرید رگلاتور روش کار و نصب کردن آن را آموزش ببینید که برای نصب آن دچار مشکل نشوید.
از رگلاتورهای اکسیژن برای تنظیم میزان جریان اکسیژن خروجی از سیلندر استفاده می شود. در واقع رگلاتور جریان اکسیژن را کنترل و فشار اکسیژن خروجی را اندازه گیری می کند.
انواع مختلفی از رگلاتورهای اکسیژن در اندازه های مختلف و برای مصارف مختلف تولید می شوند. بعضی از این رگلاتورها تاحدی کوچک هستند که در کف دست جای می گیرند و بعضی از آن ها خیلی بزرگ هستند.
بعضی از رگلاتورها در صد خلوص بالاتری دارند
بعضی از رگلاتورها در صد خلوص بالاتری دارند و دارای امکانات و تجهیزاتی هستند که از ورود آلاینده های خارجی به کپسول جلوگیری می کنند. رگلاتورهایی که خلوص بالایی دارند، نسبت به رطوبت و ورود گازهایی از محیط به درون سیستم حساس هستند و مانع از نفوذ عناصر دیگر به داخل سیلندر اکسیژن می شوند.
بسته به این که چه موادی در ساخت رگلاتور استفاده شده باشد، این رگلاتورها طول عمرهای متفاوتی دارند، اما در صورتی که در شرایط مطلوب محیطی قرار بگیرند طول عمر بیش تری خواهند داشت.
رگلاتورهای اکسیژن در جوشکاری و برش کاری، برای افزایش دما در صنایع ذوب فولاد و خالص سازی سنگ آهن، برای تنفس بیمارانی که مشکل تنفسی و قلبی دارند و در آزمایشگاه های شیمیایی کاربرد گسترده ای دارند. علاوه بر این برای صنایع تخمیر و زنده نگه داشتن آبزیان در مسیرهای طولانی برای تازه ماندن آن ها هنگام مصرف کردن از گاز اکسیژن استفاده می شود. بسته به این که این گاز در چه محلی استفاده شود، رگلاتور مخصوصی برای آن به کار می برند.
جنس ها و برندهای مختلفی از رگلاتور اکسیژن در بازار موجود هستند که بسته به هزینه ای که پرداخت می کنید، از کیفیت های متفاوتی برخوردارند و کارایی متفاوتی دارند.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.