در این پست قصد داریم به موضوع مخزن کرایوژنیک بپردازیم.

مخزن کرایوژنیک یا کرایوجنیک وسیله ای است که برای نگهداری کلیه ی ماده هایی که دمای به جوش آوردن آن ها خیلی از دمای اتاق کمتر هستند، به کار می رود.

این مواد معمولا از جنس گاز هستند، مانند گازهای طبیعی اکسیژن، آرگون، هلیوم، نیتروژن و غیره. این مخزن ها را معمولا با نام تجاری شان که دوئر است، می شناسند که این اسم از نام سازنده ی آن یعنی جیمز دوئر James Dewar گرفته شده است.

این مخزن های نگهدار، گازها را تحت شرایط خاصی در خود نگه می دارند و آنها را برای حمل و نقل آماده می کنند که این وضعیت شامل دما و فشار مورد نیاز می شود.

ماکزیمم فشاری که این مخزن ها طراحی شده اند تا گازها را در آن ذخیره کنند، برابر با هجده، بیست و دو و سی و شش بار فشار کاری است، همچنین این مخازن طوری طراحی شده اند که قابلیت تحمل دمای بین پنجاه تا منفی دویست و هفتاد درجه ی سانتی گراد را داشته باشند.

فرآیند و واژه ی کرایوژنیک به چه معناست؟

مخزن های کرایوژنیک چیست؟

آیا انواع مخزن های کرایوژنیک داریم؟

ساختار مخزن های کرایوژنیک به چه صورت است؟

ویژگی های مخازن کرایوژنیک چیست؟

کاربردهای مخزن های کرایوژنیک چیست؟

آیا روی مخزن های کرایوژنیک آزمایش های کنترل کیفی انجام می شود؟

آیا تعمیر مخزن های کرایوژنیک در صورت خرابی امکان پذیر است؟

مزایای مخزن های کرایوژنیک نسبت به کپسول ها دیگر چیست؟

 

کرایوژنیک

کرایوژنیک که سرچشمه آن واژه ی کرایو جنیک است، در لغت معانی مختلفی نظیر فوق سرد، مادون سرد دارد. اگر بخواهیم به زبان ساده تر توضیح دهیم کرایوژنیک به این معنی است که با آن می توانیم مواد مختلف را در دماهای بسیار سرد و کم تولید کنیم و بدانیم چطور باید با آنها برخورد کنیم.

کرایوژنیک به صورت کلی از مفهوم های وابسته به فیزیک است و در مورد اثر هایی که دماهای بسیار پایین می توانند بر وضعیت تولید و خود محصولات داشته باشند، کاملا شرح و بسط می دهد. به بیان دیگر اگر همه ی وسایلی که برای بخش تولید به کار میبریم با دمای مد نظر متناسب و سازگار باشد، به خوبی حق مطلب کرایوژنیک را ادا کرده ایم.

پس با توجه به تمامی مواردی که در بالا توضیح داده شد، به برخورد سرد با محصولات، کرایوژنیک گفته می شود. اگر بخواهیم این موضوع را قابل فهم تر بیان کنیم، باید بگوییم که هنگامی که یک فرآیند کرایوژنیک رخ می دهد، گازهایی که هوا از آن ها متشکل شده است، بدون هیچ گونه تغییر و اثر سوء بر ذات اصلی آن ها، از یکدیگر جدا می شوند.

حال می خواهیم ببینم این عمل جداسازی به چه شکلی صورت می گیرد. در مرحله ی اول هوای موجود در محفظه را به اندازه ای سرما می دهند که به دمای میعان خود برسد. همانطور که میدانید میعان به حالتی از گذار ماده گفته می شود که طی آن گاز به مایع تبدیل می شود.

تبدیل شدن به هوای مایع

در نتیجه هنگامی که هوا به مقدار کافی تحت سرما قرار بگیرد تبدیل به هوای مایع می شود. بعد از این عملیات به کمک برج تقطیر دما را آنقدر زیاد می کنند تا گازهای تشکیل دهنده ی آن از یکدیگر مجزا شوند.

به طور کلی می توان گفت یکی از رایج ترین راه ها برای جدا کردن اجزاء و گازهای موجود در هوا همین فرایند کرایوژنیک است که با کمک آن میتوانیم اکسیژن و نیتروژن را به دست آوریم.

نکته ی مهم بعد از اتمام فعالیت جدا کردن گازها این است که باید محل و مخزن و نیز امکانات و وسیله هایی داشته باشیم تا این گازهای مجزا شده مانند اکسیژن، نیتروژن، هلیوم و غیره را در آن ها نگهداری کنیم.

برای این امکانات هم باید خصیصه های معینی را در نظر گرفت تا حرارت موجود در مخزن ذخیره ی گازها و مسیری که قرار است، گازهای مایع به بیرون انتقال داده شوند، به یکدیگر انتقال داده نشود.

یکی از تجهیزاتی که می توانیم گازهای مایع شده را در آن ها نگهداری کنیم، مخزن هایی هستند که دارای ظرفیت های زیادی می باشند. حال به شرح ویژگی های این مخزن ها می پردازیم.

برای اینکه حرارت از بین نرود از این مخازن بهره می برند، چرا که این هدر رفتن حرارت باعث کم شدن و در نهایت از میان رفتن کامل حجمی که مایع به بخار مبدل شده است، می شود.

نکته

از مهم ترین خصیصه های یک مخزن کرایوژنیک می توان به حفظ و ذخیره کردن گازهای مورد استفاده و گازهای مایع شده در یک محفظه ی بسته که هیچ برون رفت و نشت به بیرون نداشته باشد و اصطلاحا در حضور خلا ایزوله باشد، اشاره کرد.

خود این محفظه های نگهدارنده باید دارای ویژگی های مخصوصی برای حفاظت از مایعاتی که در درونشان موجود است، باشند. منظور از این مطلب این است که با توجه به استفاده ای که از آن داریم باید جنس و نوع عایقی که در جداره ی مخزن کرایوژنیک استفاده می کنیم، متفاوت باشد و یک سری ویژگی های منحصر به فرد داشته باشد.

حال با توجه به این مطلب مهم هر عایق باید بر اثر قرار گرفتن در معرض فشارهای متفاوت بتواند راندمان مخصوص به خودش را داشته باشد.

برای این که از این گونه رفتارها بشناسیم و آنها را بتوانیم به راحتی شناسایی کنیم، باید نمونه ها را ببینیم که چطور هر نگهدارنده در مقابل یک فشار وکیوم مخصوص چه رفتاری از خود نشان می دهد و چگونه باید از آن در هر فضایی به بهترین نحو ممکن استفاده کرد

همچنین باید ویژگی های آن ها را شناخت باید و آزمایش های خاص این رفتارها را تحت نظارت و بررسی قرار دهیم.

اگر این مانیتور و نظارت کردن به خوبی و درستی انجام بپذیرد باعث می شود، مخزن کرایوژنیک را به درستی انتخاب کنیم و همچنین از تلف کردن انرژی مورد نیاز و نیز ریختن یا پرتاب گازهای مایع یا گازها به بیرون از مخزن جلوگیری کنیم.

مخزن های کرایوژنیک

همان گونه که پیش تر هم توضیح دادیم مخزن های کرایوژنیک مخزن هایی هستند، بسیار بزرگ و با حجم بالا که برای نگهداری و ذخیره ی گازها در اندازه های حجمی مختلف و متفاوت مورد استفاده قرار می گیرند.

علاوه بر این برای نگهداری و حفاظت از اقسام گازهای مختلف که در صنعت های گوناگون و در آزمایشگاه ها مورد استفاده واقع می شوند، مثل اکسیژن، هیدروژن، هلیوم، دی اکسید کربن و غیره، از مخزن های کرایوژنیک استفاده می شود.

همان گونه که توضیح دادیم این مخزن ها محلی برای نگه داشتن گازهایی است که در دماهای خیلی خیلی پایین به مایع تبدیل شده اند .

حال وقتی گاز مورد نظر تبدیل به مایع می شود، این گاز مایع را در کپسول هایی نگهداری می کنند و اگر نیاز باشد، جا به جایی صورت بگیرد، مخزن های خیلی بزرگ تر هم می توانند مورد استفاده واقع شوند.

انواع مخزن های کرایوژنیک

این مخزن های کرایوژنیک دارای چهار مدل مختلف می باشند که عبارت هستند، از: Flasks, Open Buckets, Loose-fitting Stoppers, Self-pressuring Tanks.

مخزن های کرایوژنیک از لحاظ نحوه ی استفاده هم تقسیم بندی می شوند. این تقسیم بندی عبارت است، از: مخزن های ساکن و ثابت، مخزن های ویژه ی پمپ های گاز که برای ارائه ی محصولات به شکل گاز و مایع به کار می روند

و دارای بخش وپرایزر هستند، مخزن های مخصوص برای جا به جایی و حمل و نقل، مخزن های دارای پایه که توانایی حمل و نقل را دارا هستند و مخزن هایی به شکل استوانه که آن ها هم اختصاصا برای جا به جایی استفاده می شوند.

این مخزن ها از لحاظ کاربردی که در صنعت های متفاوت دارند، در مدل های مختلفی دسته بندی می شود که از نمونه ی آن ها می توان به مخزن اکسیژن مایع، مخزن نیتروژن مایع، مخزن آرگون مایع و مخزن کربن دی اکسید مایع نام برد. حال قصد داریم در ادامه به بررسی هر یک از این مخزن ها بپردازیم و میزان تقریبی که هر مخزن دارد، بپردازیم:

مخزن های کرایوژنیک بدون تحرک و ساکن:

با توجه به مواردی که گفتیم، هر کدام از این مخزن های کرایوژنیک جا دار و ظرفیتی متفاوت با هم دارند که اغلب میزان این ظرفیت بر حسب درخواست سفارش دهنده در نظر گرفته می شود. در مورد مخزن های کرایوژنیک ساکن هم همین موضوع صادق است.

این مخزن ها در ظرفیت هایی از دو تن تا پنجاه تن در بازار وجود دارد که انتخاب ظرفیت مورد نظر بر عهده ی مشتری است. با توجه به ظرفیتی که هر مخزن کرایوژنیک می تواند داشته باشد، فشاری که بر مایع های درون آن و محموله ای که در حال جا به جایی است، وارد می کند نیز قابل تغییر است.

انواع ثابت این مخازن به صورت معمول در مکان هایی با فعالیت صنعتی قابل استفاده هستند. گاهی اوقات مخزن های کرایوژنیک ساکن را با حداکثر ظرفیتی که دارد، به سفارش دهنده ها عرضه می کنند.

برای مثال در صنایع فولاد که اتفاقا بیشترین و بالاترین استفاده را از انواع مخازن کرایوژنیک ثابت دارند، این مخزن ها با ماکزیمم ظرفیت و فشار در اختیار کارخانه یا شخص سفارش دهنده قرار می گیرد.

مخزن های کرایوژنیک مخصوص جا به جایی:

گاهی اوقات که امکان نصب و استفاده از یک مخزن کرایوژنیک ثابت امکان پذیر نیست لازم است که مخزن کرایوژنیک به محل مخصوصی برده شود. در این شرایط قطعا باید وضعیتی پیش آید که مخزن و گازهای داخل آن و یا هر آنچه که درون آن است، به محل مورد نظر جا به جا و منتقل شود.

به خاطر به وجود آمدن این وضعیت ها کارخانه هایی که از این مخزن های کرایوژنیک تولید میکنند، چاره ای اندیشیده اند و تصمیم گرفته اند تا سایزهای کوچکتر که طبعا گنجایش پایین تری نیز دارند، را عرضه کنند، البته ذکر این نکته ضروری است که در درجه ی کیفی این مخزن های کوچکتر هیچ تفاوتی با نوع بزرگتر آن وجود ندارد.

این مخازن قابل حمل به شرکت هایی که خصوصا برای این کار تاسیس شده اند عرضه می شوند تا در اختیار اماکنی که قابلیت نصب نوع ثابت این مخازن را ندارند داده شود.

نوع متحرک مخزن های کرایوژنیک هم دقیقا به مانند انواع ثابت آن سایزهای متفاوت و گوناگون و نیز ظرفیت های متغیری را دارا هستند.

مخزن های کرایوژنیک دارای پایه با توانایی جا به جا شدن:

این مخزن ها همان گونه که از نام آن ها پیدا است، دارای توانایی جا به جا شدن هستند، مخزن های کرایوژنیک پایه دار و قابل حمل بیشتر به مکان های صنعتی اختصاص دارند و می توانند حمل و نقل لوازم جانبی در سایزهای بسیار عظیم را انجام دهند.

از مزایایی که این مخزن ها ارائه می کنند، این است که مشتری می تواند با آسودگی خاطر مخزن را در داخل محوطه ی کارخانه و به طور کلی محل کار خود جا به جا کند و حتی اگر نیاز بود آن را به جایی غیر از محدوده ی کار خود و برای مثال محل مشتری اش انتقال دهد.

از مزایای داشتن پایه برای این مخزن ها این است که استفاده کننده از آن دیگر نگرانی و مشکلی از لحاظ نصب صحیح و جاگذاری اصولی آن ها را ندارد و می تواند با خیالی آسوده از مخزن برای اهداف خود بهره ببرد.

مخزن های خاص که کاربری مخصوصی دارند و دارای وپرایزر هستند، همانند پمپ های گازی که تولیدات گاز مایع و گاز طبیعی دارند:

با کمی توجه و دقت در نام گذاری این دسته از مخزن های کرایوژنیک در می یابیم آن ها صرفا مخزن های بزرگی هستند که برای داخل پمپ های گاز و به خاطر نگه داشتن گازها و یا مایع جات به کار می روند.

وپرایزر

مزیت این مخزن ها داشتن وپرایزر است. حال این سوال پیش می آید که وپرایزر چه کاربردی دارد؟ مخزن هایی که دارای این قابلیت هستند، می توانند عملیات تبخیر که همان تبدیل شدن مایع به گاز است، را بدون نیاز به هیچ گونه حمل و نقل و حرکت کردن و تنها در همان محلی که در آن قرار دارند، انجام دهند.

وپرایزرها در انواع مختلف و کاربردهای مختلفی در اختیار مصرف کننده های آن ها قرار می گیرند. برای نمونه بعضی از انواع وپرایزرها برای تبدیل کردن حالت مایع به گاز به کار می روند، در حالی که مدل دیگری هم موجود است که به عنوان تبخیر گر همراه با دمای محل به بهره برداری می رسد.

یک نمونه ی دیگر از وپرایزرها می تواند در نقش یک تبخیرگر در چرخه ی آب در حال حرکت ظاهر شود. در این مدل وپرایزر دمای آب چیزی تا حدود هفت درجه ی سانتی گراد می شود و خود این آب در گردش در نقش یک تبخیر کننده قرار می گیرد و و در نهایت برای تبخیر کردن نیروی خاصی مورد استفاده قرار نمی گیرد.

تبخیرگرهایی که از برق و یا انرژی الکتریکی بهره می برند، تبخیرگرهایی که از سوخت های فسیلی استفاده می کنند، تبخیرگرهایی که از بخار استفاده می کنند و تبخیرگرهایی که از حمام آب بهره می برند هم گونه های دیگری از وپرایزرها هستند.

با کمک همه ی این راه های عنوان شده قادر هستیم عمل تبدیل مایع به گاز (تبخیر) را انجام دهیم، اما این که از هر کدام از روش ها را کجا مورد استفاده قرار دهیم امری است، کاملا مرتبط با نوع صنایعی است که بنا هست از وپرایزر استفاده کنند.

مخزن های کرایوژنیک که منحصرا برای جا به جایی به کار می روند و به شکل استوانه ای هستند:

این نوع از مخزن ها عموما برای ذخیره کردن گازها و یا مایع هایی که آنها را در فشار قرار میدهیم، مورد بهره برداری قرار می گیرند، همچنین از این نوع مخزن های استوانه ای برای حمل و نقل تولیدات به محل های مختلف نیز قابل استفاده هستند.

به طور کلی این نوع از مخزن ها هم از نظر شکل و ظاهر و هم از لحاظ گزینه هایی که در ساختن آن ها به کار رفته است، بسیار شبیه به مخزن های کرایوژنیک ثابت هستند.

ساختار مخزن های کرایوژنیک

این مخزن ها معمولا از دو یا چند لایه درست شده اند و بین لایه ها چیزی نیست و خلا است. این ساختار که در میان لایه ها خلا وجود دارد، سبب به وجود آمدن یک عایق بسیار خوب برای حرارت می شود که حرارت در داخل به خوبی نگهداری شود و با بیرون تماس نداشته باشد تا حرارت آن به سرعت از بین نرود

همچنین این چند لایه بودن باعث می شود، مایعی که در داخل مخزن وجود دارد، به سرعت به بخار مبدل نشود. در مدل های دو لایه ای مخزن اصلی در درون یک غشای بیرونی قرار می گیرد

و جنس میان این دو مخزن از یک عایق برای مثال پرلیت درست شده است. این لایه ی عایق برای این است که بر طبق روش جداسازی یا غربال مولکولی کار می کند.

در مخزن داخلی لوله هایی وجود دارد که جنس آن ها از استنلس استیل است. استنلس استیل یا فولاد ضد زنگ یک نوع از آلیاژ از فولاد است که برای مقاومت در برابر خوردگی و زنگ زدگی گسترش پیدا کرده است.

اینکه این مخزن ها را چرا از این جنس می سازند، باید بگوییم بعد از تست و آزمایش های متفاوتی که روی مخزن انجام شده است، متوجه شده اند که این نوع جنس بهتر است.

استفاده از این آلیاژ سبب می شود، درجه ی کیفی و مرغوبیت گازهایی که به صورت مایع هستند و در این مخزن ها نگهداری میشوند به خوبی ضمانت شود. این حفظ شدن کیفیت باعث می شود، درصد خالصی گازها در سطح بالایی حفظ شود.

جنس مخزن ها

این مخزن ها باید از جنس خاصی ساخته شوند تا اهدافی که برای ساخت آن ها در نظر گرفته می شود، را به دست بیاورند. این جنس عبارت است، از آلومینیوم و یا فولاد هایی که زنگ نمی زنند، همچنین این مخزن ها به هر دو شکل ایستاده و افقی ساخته می شوند.

اگر این مخزن ها را از جنس فولاد ضد زنگ بسازند، دارای دوام و مقاومت بیشتری هستند و نیز در کارایی بسیار فوق العاده عمل میکنند، اما مخزن هایی که از جنس آلومینیوم می باشند، یک انتخاب جایگزین هستند تا هزینه ها را کاهش دهند و کل پروسه ی ساخت در کل از لحاظ اقتصادی صرفه داشته باشد.

محلی که این مخازن نصب می شوند، باید شرایط خاصی داشته باشند. همواره این مخزن ها باید به شکل ایستاده و عمودی قرار بگیرند و آن ها را به شکلی مهار شده در جای خود قرار دهند، همچنین محل قرارگیری یا انبار کردن آن حتما باید دارای تهویه ی مطبوع باشد.

بهتر است، بدانید این مخازن که در قسمت های صنعتی به کار گرفته می شوند، عموما ظرفیتی در حدود رنج یک تا سی تن را دارند. همین مخزن ها دارای قابلیت تحمل فشار کاری پنج تا پانزده بار هستند.

این مخزن ها در تکنولوژی ساخت خود ویژگی های خاصی به کار می گیرند که باعث می شود، در رده ی تجهیزات بسیار پیشرفته در سطح جهانی معرفی شوند، همچنین برای ساختن آن ها از فنون ارتقاء یافته و آخرین آپدیت های موجود که زیر نظر دستگاه های کنترل کیفی هستند، استفاده می شود.

ویژگی های مخازن کرایوژنیک

اگر این مخزن ها را از نظر شکل و شمای ظاهری بخواهیم تقسیم بندی کنیم، می توان آن ها را در دو حالت افقی و عمودی دسته بندی کرد.

ویژگی دیگری که به کمک آن میتوانیم مخزن های کرایوژنیک را بخش بندی کنیم، فشار وارده و اندازه ای است که مشتری برای مخزن در نظر دارد و از آن انتظار دارد. این مخزن ها از دو بخش درونی و بیرونی که جنس های آن ها با هم تفاوت دارند، می سازند.

این نوع مواد سازنده ی هر بخش درونی یا بیرونی کاملا منحصر به نحوه ای که عمل می کند و کاری که برای انجام بر عهده دارد، است.

جنس جداره ی داخلی همان طور که گفتیم، از فولاد ضد زنگ یا استنلس استیل Stainless Steel است که بر طبق نتایج تحقیقات و آزمایش هایی که بر روی آن صورت گرفته است، از طول دوره ی استفاده ی بسیار خوب و طولانی مدتی برخوردار است و عمر آن را حدودا چهل سال تخمین می زنند. این عمر بالا باعث میشود جنس فوق العاده ی مایع کرایوژنیکی که در مخزن است، ضمانت شود.

برای جداره ی بیرونی مخزن از فولاد کریل استفاده می شود. هنگام ساخت این مخازن از بروزترین تکنیک ها و پیشرفته ترین آنها بهره می برند. پس نتیجه میگیریم برای ساخت یک سیستم به یک وسیله که از سه مدل فلز مرکب شده و یک عایق بین آن ها قرار دارد، نیازمند هستیم.

یکی از نقاط قوت و مزیت های این مخزن ها این است که برای کار کردن نیازی به برق ندارند و از این لحاظ به شکل مستقل عمل می کنند. این مخزن ها بدون این که نیاز داشته باشند تا به دستگاه های الکتریکی یا خود الکتریسیته به شکل مستقیم وصل شوند، به بهترین صورت ممکن کار خود را انجام می دهند.

کاربردهای مخزن های کرایوژنیک

این مخزن ها عموما کاربردهای فراوانی دارند و در حوزه های مختلف و متفاوت و گسترده ای قابل استفاده هستند. یکی از این کاربردها در بیمارستان ها و آزمایشگاه ها و به صورت کلی در صنعت پزشکی و طب هستند. در دستگاه های MRI و NMR در بیمارستان ها نیاز به این مخزن است.

دستگاه ام آر آی برای تصویر برداری از بافت های بدن و NMR هم در صنایع داروسازی و شیمیایی به کار می رود. این مخازن، همچنین در جاهایی که نیاز به خنک کردن باشد و نیز در منجمد کردن محصول های خوردنی نیز کاربرد وسیعی دارند.

مخزن های کرایوژنیک در مراکز تحقیق و توسعه و نیز در صنعت خصوصا جوشکاری و برش هم کاربرد دارند. بهتر است، بدانید یکی از گسترده ترین استفاده های آن ها در صنعت فولاد است.

از مخزن های کرایوژنیک چگونه استفاده می کنند؟

همان طور که گفته شد وظیفه ی این مخزن ها نگه داشتن و جا به جایی گونه های متفاوت گازها و مایعات است، اما پرسشی که در اینجا به ذهن می آید، در رابطه با نحوه ی صحیح استفاده از مخازن است. این که آیا در حین استفاده از این مخزن های کرایوژنیک باید پروسه و رویه عملیاتی خاصی را در پیش گرفت؟

برای جواب دادن به این سوال های مطرح شده گفته می شود که بعد از این که شما مخزن کرایوژنیک مورد نظر خود را به کمک تکنسین پ و یا کارشناس حرفه ای نصب و سپس به کار انداختید و از صحت و درستی مخزن اطمینان حاصل کردید، بعد باید در فکر شارژ کردن دوباره ی گازی که درون آن قرار دارد، باشید.

این شارژ کردن با توجه به درخواست مشتری و نحوه ی کاری که با مخزن قرار است، انجام شود، باید صورت پذیرد. بعد از مرحله ی شارژ کردن گاز نوبت به خروجی می رسد.

خروجی ای که برای مخزن در نظر گرفته شده است، باید توسط کارشناس مورد بررسی قرار بگیرد تا هیچ مورد و اشکالی در آن موجود نباشد و صحیح کار کند.

دقت کنید

عموما مخازن با دو لوله ی خروجی طراحی می شوند که بر حسب اینکه به کدام خروجی احتیاج داشته باشیم آن را انتخاب و از آن بهره می بریم. از این لوله های خروجی یکی از این لوله ها مخصوص گاز و دیگری مخصوص مایع ها است.

در مطالب پیشین متوجه شدید که گازهایی که در مخازن کرایوژنیک نگهداری می شوند، تحت فشار ماکزیمم هستند. جالب است، بدانید که این فشار برای ذخیره ی گاز کاملا خودکار بوده و هیچ کار خاص و یا حضور و دخالت کاربر را در بر ندارد.

مهم ترین نکته ای که در حین به کار بردن مخزن ها باید آن را مورد توجه و بررسی قرارداد، مطمئن بودن از عدم گرفتگی راه وارد و خارج شدن گاز و مایعات و باز بودن آن ها است. برای این کار حتما باید هر دو روز یک بار لوله ای که مربوط به گیج است، بررسی شود و کمترین مقداری که مایع دارد، را مورد بررسی قرار دهید.

حال اگر مقدار این مایع در مخزن کرایوژنیک پایین تر از یک چهارم مخزن باشد، باید آن را دوباره پر کنیم. اگر به این کم شدن سطح مایع توجهی نکنید باعث می شود، در کار مخزن ایراداتی به وجود بیاید.

بررسی سطح مایع مخزن

پس یکی از حیاتی ترین کارها برای نگهداری بهتر مخازن همین بررسی سطح مایع مخزن است. نکته ی مهم دیگری که این بار در هنگام پر کردن مجدد مخزن باید مورد توجه قرار بگیرد، مطمئن بودن از خالص بودن مایع کرایوژنیکی هست که قرار است، مخزن را با آن شارژ کنیم.

حتما باید توجه کنید که مایع کرایوژنیک را به کدام شرکت سفارش میدهید و اعتبار آن شرکت را مورد بررسی قرار دهید تا مایعی که به دست شما می رسد، صد درصد خالص و با کیفیت باشد.

اگر این مایع کرایوژنیک خالص و مطمئن نباشد و دارای درجه ی کیفی پایینی باشد، باعث می شود که این مایع با مایعی که درون جداره ی داخلی مخزن هست مخلوط شود، در نتیجه ممکن است، میزان کمی از مایع موجود در جداره ی داخلی مخزن هم از بین برود که در صورت از بین رفتن این میزان مایع درونی دیگر قابل برگشت نیست.

رعایت این نکته ها در موقع پر کردن دوباره و یا مورد استفاده قرار دادن مخزن بسیار ضروری است و سبب استفاده ی بهتر و اصولی تر از مخازن کرایوژنیک می شود.

آزمایش های کنترل کیفی بر روی مخزن های کرایوژنیک

بعد از این که مخزن ساخته شد، باید برای تعیین حدود توانایی های مخزن و اثبات آن، یک سری آزمایش های مورد نیاز روی مخزن کرایوژنیک انجام گیرد

البته در هنگام پروسه ی ساخت هم برخی تست ها برای تایید خوب بودن وضعیت مخازن از لحاظ کیفی انجام می شود، اما این آزمایش های نهایی تقریبا به منزله ی تصدیق همه جانبه ی مخزن از نظر بهترین وضعیتی که در آن قرار دارد، است.

در این آزمایش های نهایی فرآیند ساخت و نحوه ی کارکرد مخزن را به چالش می کشند و کلیه قدم های فرآیند انجام کار توسط مخزن را یکی یکی مورد بررسی قرار می دهند.

هدف کلی از این آزمایش ها ساخت محصولی است که از نظر کیفی کاملا استاندارد بوده و با محصولات روز در اروپا قابل رقابت باشد.

تعدادی از این معیارها به شرح زیر هستند:

مواد اولیه ای که برای ساخت مخزن به کار می رود، را مورد بررسی قرار می دهند.

لایه های درونی مخزن هنگام تولید باید تحت نظارت قرار بگیرند.

موادی که در تولید مخزن استفاده شده اند باید تاییدیه داشته باشند.

آیین نامه های مرتبط با جوشکاری باید تصویب شوند.

گوشه های برش زده شده باید آزمون های مرتبط را به خوبی رد کنند.

قسمت های جوشکاری شده در کناره ها و لبه ها باید تست شوند.

شیوه ی جوشکاری کردن و آماده کردن قدم های مربوط با آن باید به درستی تست شوند.

سربلند بیرون آمدن مخزن از تست های ایجاد خرابی

بررسی شکاف های موجود در اثر جوشکاری که در اندازه های درست خود باشند.

سابقه ی افراد مشغول در جوشکاری تحت نظر قرار گرفته شود تا از مطمئن بودن آن ها اطمینان حاصل شود.

استاندارد بودن رویه و به طور کلی قسمت هایی که جوشکاری شده اند به شکلی که تمامی رویه و این قسمت ها بدون ایراد و در یک سطح باشند.

مدل های جوشکاری شده باید از نظر کیفی بررسی شوند و از آزمون کارکرد دمایی به خوبی بیرون بیایند.

نمونه ی پایانی و تکمیل شده ی مخزن ها را از نظر حجمی که قادر به ذخیره ی آن هستند و نیز سایز آن ها مورد آزمایش قرار می دهند.

مخزن را از نظر سالم و بی عیب بودن تحت نظارت نهایی قرار می دهند و از صحت آن اطمینان حاصل می کنند.

تست های ثانویه به جهت توانایی فشاری که بر مخزن وارد می شود و مخزن قادر است، آن را تحمل کند.

بعد از انجام این آزمایش ها برخی اوقات لازم است، وارسی هایی هم صورت بگیرد تا از درست بودن مخزن و صحیح کار کردن آن مطمئن شویم. تعدادی از این بررسی ها را در ادامه بیان می کنیم: شیرآلاتی که در محفظه ی کرایوژنیک به کار رفته اند، تحت وارسی قرار می گیرند.

همین طور مقدار ضخیم بودن مخزن و پهنای جداره ی درونی آن تست می شوند تا استاندارد مورد نیاز را دارا باشند. در ادامه گیج فشار و سطح گیج و تنظیم کننده را کالیبره می کنند. در انتها نیز نوبت به بازرسی خلا برای معین کردن اندازه و حجم آن می رسد.

تست های کنترل کیفیت در زمان های مختلف

این بررسی و تست های کنترل کیفیت در طول زمان های مختلفی انجام می پذیرند. به صورت کلی کلیه ی بررسی های مرتبط با کرایوژنیک به وسیله ی یک نهاد نظارت و بررسی خاص که در کشور انگلستان نیز حضور دارد، انجام می گیرد و واسط بین شرکت ایرانی و شرکت بازرسی انگلیسی وزارت حمل و نقل می باشد.

برای اینکه از درست کار کردن و عدم ایراد داشتن مخزن های کرایوژنیک مطمئن شوند، بر روی آن ها بررسی های متناوب انجام می دهند. این تناوبی که باید در طی آن مخزن تحت تست کیفیت و صحت قرار بگیرد تقریبا بیست ساله بوده و نباید از بیست سال تجاوز کند.

بعد از اینکه مخزن مورد بررسی تست و آزمون ها را در تناوب مورد بررسی با موفقیت یا غیر از آن از سر گذرانید، تاریخچه و نتیجه ی بررسی ها ثبت می شوند.

در زمان انجام این تست ها باید حتما نوع مخزن مورد بررسی در نظر گرفته شود، چرا که هر نوع از مخازن کارکرد و ویژگی های متفاوتی دارند.

تعمیر مخزن های کرایوژنیک

ممکن است، برای هر کسی این پرسش مطرح شود که اگر این مخزن ها دچار اشکال یا ایرادی شوند، آیا این ایراد قابل حل شدن است؟ آیا مخزن را می توان مرمت کرد و دوباره از آن استفاده کرد؟

پاسخ این پرسش مثبت است، ولی در عمق این بله، اما نیز نهفته است. این مخزن ها تنها در صورتی قابل استفاده ی مجدد بعد از انجام تعمیرات را دارند که توسط یک تکنسین حرفه ای و زبده و کارشناس های کاربلد در این حوزه تحت بررسی قرار گرفته، عیب یابی شوند و در نهایت آن ها را تعمیر کنند.

این متخصص ها بر حسب کدهایی که در حین ساخت مخازن تولید می شوند و بر اساس آیین نامه هایی که توسط تولید کننده وضع شده اند و علاوه بر این ها قوانینی که هنگام نصب و استفاده از مخزن ها باید حتما رعایت شوند، اقدام به ترمیم و بازسازی مخزن می کنند.

نکته ی مهمی که در هنگام ترمیم مخزن باید توسط کارشناس در نظر گرفته شود، این است که این تعمیر ها و تغییرات نباید در ذات اولیه و بنیاد مخزن هیچ تغییری ایجاد کند.

برای نمونه این تغییرات نباید در سایز مخزن رخ دهد یا ظرفیت آن دست خوش تغییر شود و یا در جنس مواد سازنده اش تفاوتی ایجاد شود و غیره.

اگر بخواهیم این مطلب را کلی تر بیان کنیم، باید ذکر کنیم که به وجود آمدن هر نوع تفاوت در ماهیت اولیه ی یک مخزن کرایوژنیک قابلیت این را دارد که کارکرد آن را کاملا دست خوش تغییر کند و بر آن اثر بگذارد.

مزایای مخزن های کرایوژنیک نسبت به کپسول ها

به صورت کلی اگر بخواهیم بین کپسول های مرسوم برای نگهداری گازها و این مخازن کرایوژنیک مقایسه ای داشته باشیم، در انتها به خوب بودن استفاده از مخزن کرایوژنیک پی می بریم. در زیر به تعدادی از مزیت مخزن های کرایوژنیک نسبت به دیگر مخزن ها اشاره کرده ایم:

اولین و مهم ترین تفاوت که منجر به برتری مخزن های کرایوژنیک می شود، بحث قیمت است.برای شارژ یک کپسول باید هزینه ای در حدود سه برابر هزینه ای که برای شارژ یک مخزن کرایوژنیک می شود، پرداخت کرد. در نتیجه در صورت استفاده از مخزن های کرایوژنیک هزینه های شخص تقریبا به یک سوم کاهش پیدا می کند.

دومین مورد مربوط به بحث جا به جایی و حمل و نقل و شارژ مجدد کپسول یا مخزن است. برای کپسول ها این مورد متفاوت و مکرر است و از هر روز تا هفته ای یک بار باید آنها را به محل مورد نظر منتقل کرد و شارژ نمود

مخازن با کمک خودروهای حمل بار جا به جا می شوند

اما این موضوع برای مخزن های کرایوژنیک متفاوت است. مخازن با کمک خودروهای حمل بار به محل مورد نظر منتقل شده و برای یک بار در آن جا نصب می شود. و سپس در صورت نیاز به شارژ در طول دوره ی زمانی یک تا دو ماهه، مجددا شارژ می شوند.

مزیت بعدی در خصوص چگونگی نگهداری و مرمت کردن هر دوی این ها است. کپسول ها عموما باید به صورت مستمر تحت نظارت و مراقبت قرار داشته باشند، به این خاطر که آن ها دارای شیر آلاتی از جنس برنج هستند که نیاز است، مرتبا بر آنها نظارت کرد و در صورت لزوم این شیرهای برنجی را عوض کرد.

علاوه بر این برای بدنه ی خود کپسول هم باید به صورت مرتب و در زمان های مشخص آزمون های سنجش سلامت بدنه صورت بپذیرد، اما در مخازن هیچ یک از این درد سرها و مشکل ها وجود ندارد.

موردی آخری که تحت بررسی قرار می گیرد میزان فشار کاری یا Operating Pressure است. کپسول های نگهداری گاز با فشار کاری ای معادل صد و بیست بار تا دویست بار پر می شوند که این امر و این فشار بسیار زیاد موجب بروز خطرات و آسیب های بسیار زیادی می شود، اما در مخزن های کرایوژنیک فشار کاری را بر اساس کارکردی که به آن نیاز دارند، تنظیم می کنند.

چند نکته برای خریداران مخزن های کرایوژنیک که در حین خرید باید رعایت شود.

با توجه به مواردی که تا این لحظه از مخزن های کرایوژنیک در اختیار شما قرار داده ایم، حال اگر تصمیم به خرید گرفته اید باید به چند نکته دقت کنید:

علت خود برای استفاده از مخزن را روشن کنید:

از خود بپرسید آیا قرار است، از این مخزن در دوره ی کوتاهی بهره ببرید یا اینکه به این مخزن به صورت مداوم و همیشگی نیاز دارید. جواب این پرسش تماما وابسته به حوزه ی عملکرد شما به عنوان استفاده کننده، نوع به کارگیری مخزن و همینطور مقدار نیاز شما هست.

محل قرار گرفتن مخزن را پیش از خرید مشخص کنید:

قبل از این که اقدام به خرید مخزن کرایوژنیک کنید، باید بررسی کنید و ببینید آیا فضای کافی و مورد نیاز برای قرار دادن و نصب مخزن مورد نظر خود را دارا هستید؟ اگر پاسخ این سوال مثبت بود آن گاه می توانید برای خریداری مخزن اقدام نمایید.

به این که اکسیژن مایع را از چه طریقی فراهم می کنید، نیز توجه ویژه ای داشته باشید. باید پیش از خرید بدانید که اکسیژن مایع مورد استفاده برای مخزن را چگونه تهیه می کنید؟

آیا از خودروهای جا به جا کننده ی اکسیژن قرار است، کمک بگیرید یا از Cold Box ها؟ و اینکه آیا مقدار اکسیژن مایعی که تامین کرده ای پاسخگوی احتیاجات شما هست یا خیر؟

ضمانت نامه و کارت گارانتی مخزنی که قصد خرید آن را دارید، حتما بررسی کنید. در قدم اول ببینید اصلا محصول دارای گارانتی معتبر هست یا خیر؟ اگر گارانتی معتبر بود به مدت زمان آن و نیز خدماتی که بعد از فروش به شما ارائه میشود هم دقت ویژه داشته باشید.

همیشه سعی کنید، از مراکز و فروشنده هایی، مخزن های کرایوژنیک را تهیه کنید که معتبر باشند. نحوه ی این اعتبار سنجی را با عضو بودن فروشنده در وندور لیست فروشندگان با اعتبار در زمینه ی مخزن های کرایوژنیک می توانید بسنجید.

وندور لیست یا اسم کامل آن Approved Vendor List به مفهوم فهرست کلیه ی فروشندگان تایید شده است و به موسسات تجاری معتبری گفته می شود که کالاهای مورد نیاز خریداران عمده را تهیه و تامین می کنند.

نکاتی که فروشندگان مخازن کرایوژنیک ملزم به رعایت آن هستند.

کلیه این پرسش ها که در صورت داشتن یک پاسخ درست و اصولی شما می توانید خرید مفید و خوبی را تجربه کنید، مربوط به فرد خریدار مخزن کرایوژنیک بود. حال اگر شما به عنوان تامین کننده و عاملیت فروش این مخزن ها قرار است، مخزنی را بفروشید توجه شما را به نکات زیر جلب می کنیم:

به عنوان فروشنده و فردی دارای اطلاعات در زمینه ی محصولی که می خواهید بفروشید، باید به خریدار اطلاعات جامع و کاملی در زمینه ی مخزن ها بدهید.

برای نمونه این که نوع مخزن چیست و چگونه کار می کند، چه ظرفیتی دارد و از چه جنسی ساخته شده است، همچنین لازم است، توضیحاتی هم در خصوص تکنولوژی هایی که در هنگام ساخت مخزن استفاده شده اند و نیز ویژگی ها و کاربردهای آن به خریدار ارائه شود.

یکی از مهم ترین نکته ها که باید با خریدار در میان بگذارید، بحث قیمت خود مخزن و نیز هزینه های جانبی آن من جمله قرار دادن اولیه ی آن در محل مورد نظر خریدار و نیز شروع به کار آن است.

یکی از نکاتی که خریداران به آن توجه ویژه ای دارند و سبب برتری فروشنده ها از هم می شود، ارائه ضمانت برای مخزن و نیز خدمات بعد از فروش است.

به طور قطع و یقین خریداران مایل به معامله با فروشنده ای هستند که مدت زمان بیشتری برای ضمانت محصول خود ارائه می دهند و در زمینه خدمات بعد از فروش هم قوی تر عمل می کنند و خدمات بیشتر و متفاوت تری برای محصول خود در نظر گرفته است تا رضایت خریدار را جلب کند.

یک فروشنده ی منصف اطلاعات نادرست در اختیار خریدار قرار نمی دهد تا صرفا جنس مورد نظر خود را به فروش برساند، بلکه اگر خریداری از نوع محصولی برای نمونه، مخزن ثابت با برند الف یا مخزن استوانه ای با برند ب رضایت نداشت

و این نارضایتی در چندین مورد مشاهده شده بود، فروشنده این را با خریدار جدید در میان بگذارد تا وی نیز متحمل ضرر نشود، همچنین در مورد ویژگی های مخزن با راستگویی و عدم اغراق صحبت کند.

نتیجه گیری

مخزن کرایوژنیک محفظه ای است، 2 یا چند لایه که از 2 یا چند جداره ی درونی و 1 یا چند جداره ی عایق ایجاد شده است. این مخزن ها را از نام سازنده آن ها یعنی جیمز دوئر گرفته اند.

این مخزن ها را برای نگهداری و یا جا به جایی گازها و نیز گازهای مایع همانند نیتروژن مایع، اکسیژن مایع، کربن دی اکسید مایع و غیره به کار می برند.

دو مشخصه ی اصلی این مخازن فشاری که قادر به تحمل آن است و ظرفیت نگهداری آن هستند. جنس لایه های داخلی از فولاد ضد زنگ و جنس لایه ی عایق عموما از پرلیت است.

این مخزن ها کاربردهای گسترده ای اعم از منجمد سازی مواد غذایی، صنایع فولاد، گاز و نفت، بتن ریزی، حفر. به طور کلی کندن زمین، در بیمارستان ها و آزمایشگاه ها و محل های بسیار دیگری دارند. این مخزن ها را در معرض تابش مستقیم آفتاب نگذارید.

سعی کنید، محل قرار گرفتن مخزن ثابت و محکم باشد تا از پرت شدن آن ها از بلندی جلوگیری شود. مخزن را در معرض وسایل تیز و بران قرار ندهید.

از وسیله ای مطمئن برای جا به جایی مخزن بهره بگیرید. مواد اولیه ای که برای نصب مخزن به کار گرفته می شوند، از درجه ی کیفی مناسبی برخوردار باشند.