کپسول‌های غواصی یک نوعی از مخازن ذخیره‌ کننده‌ی گاز هستند که برای تامین اکسیژن موردنیاز غواصان در زیر آب به کار گرفته می‌شوند. با توجه به این موضوع، این کپسول‌ها یکی از لوازم مورد نیاز و ضروری برای غواصان به‌شمار می‌روند. توسط رگلاتور متصل شده به این کپسول‌ها، می‌توان گاز درون محفظه را با فشار کمتری برای تنفس انسان‌ها استفاده کرد. باید به این نکته توجه نماییم، کپسول‌هایی که برای بیماران ریوی استفاده می‌شود، با مخازن غواصی متفاوت بوده و به یک شکل نیست. این مخازن باید توانایی فشار بالای آب در اعماق اقیانوس و دریا را داشته و دچار فروپاشی نشوند. از این‌رو برای ساخت آن‌ها، از فلزاتی نظیر آلومینیوم و استیل استفاده می‌شود که در فشار بالا مقاوم باشند. در این مقاله به بررسی کپسول غواصی می‌پردازیم.

محلول درون کپسول غواص ها

مخلوط گاز درون کپسول‌های غواصی با یکدیگر متفاوت است و افراد، بسته به نیاز خود و عمقی که در آن شنا می‌کنند،  می‌توانند از آن‌ها استفاده نمایند. برای غواصی‌کردن در عمق زیاد، از مخلوط ۲۰ درصد اکسیژن با ۸۰ درصد هلیوم استفاده می‌شود که با نام تجاری هلیوکس شناخته می‌شود.

این ترکیب بسیار سبک بوده و هیچ خطری برای غواصان ایجاد نمی‌کند. محلول هلیوکس، به دلیل استفاده از درصد بالایی هلیوم، گران قیمت بوده و برای غواصی در عمق‌های زیاد مناسب است. برای غواصی کردن در عمق کمتر، می‌توان از ترکیب تریمیکس یعنی هلیوم، اکسیژن و نیتروژن که ارزان‌تر می‌باشد؛ استفاده نمود.

میزان هلیوم موجود درون کپسول‌های غواصی، به میزان عمق آب بستگی دارد. هرچقدر که عمق آب زیاد باشد، درصد نیتروژن به کار رفته درون مخزن کم و هلیوم بیشتری استفاده می‌شود و هرچقدر در عمق کمتری غواصی کنیم، به هلیوم کمتری نیاز داریم.

حجم کپسول‌های غواصی چه میزان است؟

همان‌طور که در مطلب فوق به آن اشاره شد، انتخاب نمودن یک مخزن مناسب یکی از اصلی‌ترین ملزومات ایمنی غواصان است. این کپسول‌ها اکسیژن مورد نیاز شما را در مواقعی که به مدت طولانی زیر آب قرار دارید، تامین می‌نماید. میزان ظرفیت گاز درون این مخازن، به اندازه‌ی کپسول بستگی دارد. اگرچه رایج‌ترین نوع این مخازن دارای ظرفیت 12 و 15 لیتری هستند اما، تنوع ظرفیت در این کپسول‌ها بالاست. در ادامه به بررسی حجم‌های مختلف کپسول غواصی می‌پردازیم.

• کپسول‌های کمتر از ۷ لیتر، برای باد نمودن یک سری از تجهیزات غواصی، به کار گرفته می‌شوند.
• از کپسول‌هایی با ظرفیت 7لیتر، برای غواصی کودکان در استخرها و یا افرادی که جثه‌ی کوچکی داشته و حمل کپسول‌های سنگین برای آن‌ها دشوار است، استفاده می‌گردد.
• کپسول‌هایی با ظرفیت هوای 10 لیتر، برای غواصی در استخرها و همچنین آب‌های آزاد، برای آن دسته افرادی که هوای زیادی مصرف نمی‌کنند، کاربرد دارد.
• کپسول‌های ۱۲ لیتری از رایج‌ترین نوع مخازن استفاده شده در غواصی است. این نوع کپسول غواصی دارای دوطول استاندارد و کوتاه است. کپسول کوتاه چیزی در حدود 515 میلی‌متر و نوع استاندارد آن، 625 میلی‌متر طول دارد. بیشتر غواصان از کپسول‌هایی با طول استاندارد استفاده کرده و برای بانوان، نوع کوتاه آن مناسب‌تر است.
• کپسول‌هایی با ظرفیت ۱۵ لیتر، باتوجه به گنجایشی که نسبت به دیگر ظرفیت‌ها دارند، سنگین‌تر بوده و قادرند مقدار هوای بیشتری را درون خود ذخیره نمایند.
• در آخر کپسول ۱۸ لیتری، بیشترین ظرفیت هوا را دارا بوده و به لحاظ وزنی، بسیار سنگین‌تر از سایر کپسول‌ها است. این نوع از مخازن برای افرادی که قوی جثه‌اند، بسیار مناسب است.

مزایا و معایب کپسول غواصی با توجه به جنس آن

همان‌طور که در مطالب بالا به آن اشاره کردیم، کپسول‌های غواصی از جنس آلومینیوم و فولاد ساخته می‌شوند. طبیعتا هر کدام از این مواد، ویژگی‌ها و نقص‌هایی دارند. در ادامه به اختصار درباره‌ی هر کدام صحبت می‌کنیم.

• مخازن غواصی از جنس آلومینیوم

این دسته از کپسول‌ها، بیشتر در زمانی که غواصان تعداد زیادی سیلندر غواصی‌حمل می‌نمایند، به کار گرفته می‌شود. کپسول‌های آلومینیومی اغلب از قیمت پایین‌تری نسبت به مخازن فولادی برخوردارند. کپسول غواصی از جنس آلومینیوم، عمر کمتری نسبت به کپسول‌های فولادی دارند. مخازن آلومینیومی از وزن کمتری نسبت به فولاد برخوردار بوده و در نتیجه، حمل کپسول‌هایی با وزن کم برای برخی از غواصان راحت‌تر است.

• کپسول‌های غواصی از جنس فولاد

کپسول‌هایی که از جنس فولاد هستند در آب، بیشتر در معرض خوردگی قرار می‌گیرند. برای محافظت و نگهداری از این مخازن، آن‌ها را به وسیله‌ی رنگ و روکش نگهداری می‌کنند. در زمان غواصی نمودن در آب سرد، زمانی که فرد لباس غواصی عایق حرارتی به تن داشته و مدت زمان زیادی شناور است، کاربرد دارد؛ چرا که نسبت به کپسول‌هایی از جنس آلومینیوم، چگال‌تر است.

کپسول‌های غواصی چقدر دوام دارند؟

به طور میانگین مصرف کپسول غواصی در آب‌های آرام، برای غواصان در حدود یک ساعت در عمق 10 متری آب، هوا را تامین می‌نماید و پس از آن اکسیژن تمام می‌شود. باید توجه داشته باشید که مصرف این کپسول‌ها، رابطه‌ی مستقیمی به عمق غواصی آن محل دارد؛ یعنی هرچقدر در عمق بیشتری شنا کنید، هوای درون کپسول را سریع‌تر مصرف می‌نمایید. البته باید بگوییم که غواصان حرفه‌ای از راه کنترل تنفس خود و شناوری این زمان را به دوبرابر افزایش می‌دهند.

شارژ کپسول‌های غواصی

کپسول‌های غواصی همان‌طور که قبلا به آن اشاره نمودیم، برای سبکی و حمل راحت از جنس آلومینیوم ساخته می‌شوند. گاهی اوقات نیز به هنگام ساخت این مخازن از جنس فولاد، از آلیاژهایی استفاده می‌کنند که وزن مخزن را تاحد ممکن کاهش دهد. با توجه به اهمیتی که این کپسول‌ها دارند، پیش از شارژ نمودن مجدد آن‌ها، لازم است یک سری بازدیدها انجام شود. مانند:

• بازرسی و چک کردن دوره‌ای سیلندر‌ها
• بازرسی و چک نمودن دوره‌ای رگلاتور‌ها

کلام پایانی

با توجه به مطالبی که در این مقاله در خصوص کپسول غواصی به شما عزیزان ارائه نمودیم، حال باید بدانید که این مخازن یکی از اصلی‌ترین لوازم مورد نیاز پیش از غواصی می‌باشد. این کپسول‌ها در ابعاد و ظرفیت‌های مختلفی در بازار ارائه می‌شوند و شما با توجه به نیاز و توانایی خود در حمل آن‌ها، می‌توانید انواع گوناگون این وسیله را تهیه نمایید. همواره برای تهیه‌ی این وسیله، از مراکز و فروشگاه‌های معتبر اقدام به خرید نموده و نسبت به نگهداری و سرویس آن، توجه نمایید تا در زمان استفاده از این مخازن، دچار سانحه نشوید.