در این پست سعی داریم تا درباره کپسول 10 لیتری نیتروژن مطالب جامع و کاملی را در اختیار شما قرار دهیم. همراه شما هستیم.

چنان چه در خصوص نیتروژن، کاربرد آن در صنایع مختلف، عوامل تاثیرگذار در هزینه کپسول، شیوه نگهداری و انبار کردن، تعمیرات و هر موضوع دیگری در این ارتباط، سوالی داشتید، در این پست کاربردی، اطلاعات جامعی را ارائه می نماییم.

آن چه در این نوشتار، مورد بررسی قرار می گیرد:

ویژگی های گاز نیتروژن را نام ببرید؟

کاربردهای سیلندر حاوی گاز نیتروژن را بیان کنید؟

عوامل تاثیرگذار در هزینه کپسول 10 لیتری گاز نیتروژن را ذکر کنید؟

در چه صنایعی از گاز ازت استفاده می شود؟ توضیح دهید.

نکاتی که در هنگام نگهداری و انبار کردن کپسول های حاوی گاز نیتروژن بایستی رعایت کنیم را نام ببرید؟

نکات ایمنی در مورد کپسول های تحت فشار را ذکر کنید؟

نتیجه گیری

 

نیتروژن

لازم است تا پیش از توضیح درباره کپسول 10 لیتری نیتروژن اطلاعاتی در خصوص گاز نیتروژن متذکر شویم. نیتروژن گازی بی بو، بیرنگ، غیرسمی، غیرواکنشی و غیرقابل اشتعال است که به اصطلاح به آن ها گاز بی اثر می گویند.

استنشاق نیتروژن در غلظت های بسیار زیاد که جایگزین اکسیژن می شود، سبب ایجاد حس خفگی در فرد می گردد. نماد آن (N) و فرمول شیمیایی آن (N2)است. نیتروژن در بافت های زنده نقش حیاتی را ایفا می کند و در قالب پروتئین ها یافت می شود. نیتروژن در گروه عناصر غیرفلزی یافت می شود و در دما و فشار استاندارد به حالت گاز است.

در مجموع، نیتروژن به عنوان یکی از پرمصرف ترین گازهای موجود در صنایع پزشکی صنعتی است که دارای چگالی همسان با گاز اکسیژن است. نیتروژن یا گاز ازت گازی خنثی است.

در حال حاضر از گاز ازت در صنایع هوایی، آزمایشگاهی، غواصی، زیر دریایی، فولاد، اتومبیل سازی، دریایی، پتروشیمی، نفت، شیمیایی، گاز، دارویی و غیره استفاده می شود.

نتیروژن از طریق شیوه های متعددی تولید و تهیه می شود که از بهترین متدهای تولید آن می توان به تقطیر برودتی اشاره کرد. البته متد فوق بیشتر برای تهیه نیتروژن با خلوص بالا به کار برده می شود.

کاربرد کپسول 10 لیتری نیتروژن

لازم است در مورد کاربردهای سیلندرهای نیتروژن نیز، مطالبی را بیان کنیم:

• از کپسول 10 لیتری نیتروژن در محفظه های بزرگ به منظور محافظت از مایعات قابل انفجار، پرکننده بی اثر، ایجاد قطعات الکترونیک نظیر دیود، ترانزیستور و مدار کامل استفاده می کنند.
• ساخت و تهیه فلزاتی که قابلیت ضد زنگ دارند، از کپسول 10 لیتری نیتروژن استفاده می کنند.
• از دیگر کاربردهای کپسول 10 لیتری نیتروژن می توان به خنک کردن سریع مواد، نگهداری سلول های تناسلی مانند تخم مرغ و اسپرم، نگهداری اجساد، منجمد کردن مواد غذایی اشاره کرد.
• در علم زیست شناسی به منظور محافظت ثابت از نمونه های زیستی از کپسول 10 لیتری نیتروژن استفاده می کنند.
• اغلب از N2 در Cryogens (سرمازاها) به شکل مایع که به طور معمول LN2 است، از کپسول 10 لیتری نیتروژن استفاده می کنند.

کلیه موارد نامبرده از کاربردهای متعدد کپسول 10 لیتری نیتروژن در مصارف متعدد است.

استاندارد شیر و رنگ کپسول 10 لیتری نیتروژن

کپسول 10 لیتری نیتروژن دارای گلوئی طوسی و بدنه سفید است که به علت خاصیت بی اثر و خنثی بودن، سازندگان و تولیدکنندگان محصولات فوق برای طراحی سری آن از شیر راست گرد استفاده کرده اند. معمولا شیر سیلندرهای گاز ازت دارای (DIN6) و (BS3) است.

جنس سیلندرهای فوق از فولاد بوده که دارای سی و پنج درصد کربن است و به دلیل وجود Si، کروم و فسفر از مقاومت و استحکام بالایی برخودار است.

کسپول 10 لیتری نیتروژن دارای استاندارد (ISO9809) است. توانایی سیلندر ده لیتری دارای تحمل سیصد فشار در تست و صد و ده بار فشار که برابر ده لیتر گاز است را به صورت دائم قادر است تحمل کند.

این کپسول ها از یک کلاهک که دارای جنس فولادی است و یک شیر برنجی که از کیفیت بسیار بالایی برخودار است، به منظور پیشگیری از صدمه به شیر سیلندر تهیه و تولید شده است.

پیشنهاد می کنیم از پست کپسول 10 لیتری ایرانی دیدن کنید.

انواع سیلندرها از نظر ساختار

کپسول ها از نظر ساختار به دو دسته بدون درز (یکپارچه) و درزدار (دوپارچه) تقسیم می شوند. به طور معمول از کپسول های بدون درز (یکپارچه) برای گاز نیتروژن که دارای فشار بالایی هستند، مورد استفاده قرار می گیرد.

در کپسول های فوق هیچ برش و یا جای جوشی در قسمت بدنه دیده نمی شود، یا به عبارتی از ورقی یک تکه به دست می آید. به علت یکپارچه بودن کپسول ها با توجه به ظرفیت آبی، تقریباً تا دویست بار توان تحمل فشار کاری (W.P) و همچنین تا سیصد بار فشار تست را دارا است.

لازم به ذکر است که کپسول های فوق در ظرفیت های متعددی از جمله (دو، پنج، ده، بیست، چهل و پنجاه) لیتری موجود است و در اختیار مصرف کنندگان قرار می گیرد.

اما سیلندرهای درزدار، در قسمت بدنه دارای جوش و برش هستند و توان تحمل فشار بالایی را دارا نیستند و بیشتر به منظور گازهای مایع شونده مانند دی اکسید کربن، فریون ها، دی اکسید گوگرد، هیدروکربن های سنگین به کار برده می شود.

اجزای تشکیل دهنده کپسول

در مجموع تمامی اجزای تشکیل دهنده ی کپسول ها شامل موارد زیر می شوند:

گلوئی و تنه سیلندر یا همان بدنه کپسول:

در این بخش در قسمت گلویی سیلندر، اطلاعاتی از جمله شماره سیلندر، فشار کاری (P)، کشور و شرکت تولیدی، زمان تست هیدروستاتیک، سال ساخت سیلندر، T.P (فشار تست سیلندر) حک شده است.

شیر سیلندر گاز:

کپسول ها برمبنای گاز موجود در آن ها دارای شیر چپ گرد و راست گرد هستند که تولیدکنندگان برای ساخت و تولید کپسول 10 لیتری نیتروژن از شیر راست گرد استفاده می کنند. زیرا این شیرها ویژه گازهای خنثی و اینرت است.

شیر و اتصالات سرسیلندر:

جنس شیر سر سیلندر بر مبنای گاز به کار برده شده در آن به دو بخش شیرهای استینلس استیل و شیرهای برنجی تقسیم بندی می شوند. درخصوص گاز نتیروژن که به عنوان گازی بی اثر و غیرقابل اشتعال شناخته می شوند، سازندگان برای ساخت اتصالات آن از شیرهای برنجی استفاده می کنند.

کلاهک کپسول گاز:

کلاهک ها علاوه بر نقش محافظتی از شیر کپسول ها در بروز خطرات احتمالی نیز پیشگیری می کنند. یکی از الزامات ضروری در زمان حمل و نقل و جابجائی کپسول ها، برخورداری از کلاهک است.

فولاد و مشخصه های آن

با توجه به عنوان پست فوق، همان طور که متذکر شدیم، تولیدکنندگان کپسول 10 لیتری نیتروژن برای ساخت کلاهک سیلندرهای فوق از جنس فولاد استفاده می کنند.

فولاد از پرکاربردترین و اصلی ترین آلیاژهای آهن است که ترکیب آن با کربن، فلز فولاد را تشکیل می دهد. در حال حاضر در اغلب صنایع متعدد به کارگیری از فلز فوق اولویت نخست صنایع تولیدی به خصوص تولیدکنندگان کپسول های گازی است.

فولاد به عنوان یکی از آلیاژهای آهن محسوب می شود که از مشخصه ها و خواص همسانی برخوردار هستند. به طور کلی مشخصه های بی نظیر فولاد باعث شده تا در اغلب صنایع مختلف، کاربردهای ویژه ای را به همراه داشته باشد. مهمترین ویژگی های فولاد عبارتند از:

شکل پذیری بالا 2) کشش و استحکام بسیار بالا 3) ضدزنگ 4) انعطاف پذیری بالا 5) هدایت گرمایی بالا 6) ضد خوردگی

از بارزترین مشخصه های فولاد است که سبب گردیده سازندگان برای ساخت و تولید کپسول 10 لیتری نیتروژن از این آلیاژ کاربردی بهره مند شوند.

کاربرد آلیاژ برنج

در بخش قبلی متذکر شدیم که تولیدکنندگان برای ساخت سلیندرهای ده لیتری نیتروژن از اتصالات شیر برنجی استفاده می کنند. آلیاژ برنج از ترکیب (Zn) مس و (Cu) روی به دست می آید. چنان چه به آلیاژ فوق عناصر دیگری اضافه شود، خواص مکانیکی آن نیز به مراتب افزایش می یابد و آلیاژ فوق را (برنج مخصوص) می نامند. ویژگی های موجود در آلیاژ برنج عبارتند از:

مقاومت در مقابل لکه دار و کدر شدن 2) اصطحکاک پذیری بالا 3) خاصیت میکروب کشی و قابلیت چکشخواری؛ که سبب گردیده تا اغلب سازندگان در ساخت اتصالات شیر از آلیاژ برنج استفاده کنند.

عوامل تاثیرگذار در هزینه کپسول 10 لیتری نیتروژن

قیمت نهایی کپسول های ده لیتری نیتروژن به پارامترهای متعددی بستگی دارد. یکی از فاکتورهایی که در قیمت سیلندرهای ازت اثرگذار است، به ظرفیت سیلندر مورد استفاده بستگی دارد.

به این صورت که هر چه گنجایش کپسول بیشتر باشد، هزینه ی آن نیز به مراتب افزایش می یابد. باید بدانید که شرکت های تولیدی برای گازهای مایع متعدد، سیلندرهای گوناگون با رنگ بندی ویژه ای را در نظر می گیرند. رنگ بدنه سیلندرهای حاوی گاز N2 به رنگ طوسی و دارای گلویی سیاه هستند.

روی تمامی سیلندرهای گاز ازت (N2) اتیکت مشخصات کامل گاز و همچنین دستورالعمل های ایمنی مرتبط به منظور بهره مندی از گاز حک می گردد که این فاکتور نیز می تواند روی قیمت کپسول 10 لیتری نیتروژن تاثیرگذار باشد.

اتصالات به کار برده شده که از جنس برنج هستند

اتصالات به کار برده شده که از جنس برنج هستند و همچنین جنس سیلندر که از فولاد است نیز پارامتر دیگری است که بر قیمت نهایی کسپول های فوق تاثیرگذار است. از دیگر عوامل تاثیرگذار در هزینه سیلندرها را می توان به نوع کاربرد گاز N2 متذکر شد.

البته سیلندرهای حاوی گاز نیتروژن پلمپ بوده تا در هنگام جابجایی از نشت گاز موجود در آن جلوگیری گردد. در ضمن جابجایی آن ها براساس استانداردهای مرتبط صورت می پذیرد که این مورد نیز می تواند روی قیمت نهایی سیلندرهای فوق اثرگذار باشد.

باید متذکر شویم که گاز N2 را می توان با گریدهای متعدد و همچنین میزان درجه غلظت های متفاوت، تولید نموده و در اختیار مصرف کنندگان قرار داد تا از این طریق، مشتریان براساس نوع فعالیت و نیاز مصرفی و یا استفاده از گاز ازت، از آن بهره مند شوند.

کاربرد گاز N2 در آزمایشگاه ها و صنایع

گاز ازت یا نیتروژن کاربردهای وسیعی را در حوزه های مختلف دارد. این گاز به علت مشخصه های ویژه و حالت مایع و گازی که دارد، در سطح وسیعی در صنایع مورد استفاده قرار می گیرد. از مهمترین صنایعی که از گاز ازت (N2) استفاده می کنند، می توان به:

صنایع شیمیایی، صنایع دارویی، صنایع غذایی، صنایع سیمان، شیشه و چسب، پزشکی و سلامتی، تجزیه و تحلیل مواد بیمارستانی و آزمایشگاهی، پوشش دهی، جوشکاری، برشکاری، نگهداری مواد پتروشیمی و گازی، صنایع حمل و نقل، صنایع الکترونیک، خودروسازی، صنایع شیمیایی، تولید و تهیه بعضی فلزات و سایر موارد متذکر شد.

الزامات نگهداری و حمل کپسول 10 لیتری نیتروژن

در زمان استفاده از گاز ازت؛ هیچ قسمت از بدن، فاقد پوشش مطلوب در برابر کپسول هایی که حاوی گاز نیتروژن در فشار بالا هستند، به هیچ وجه قرار نگیرید.

پوشش سرد فلزات باعث چسبندگی گوشت به  سطوح آن می شود و بر اثر فشار بسیار برای تفکیک پوست از آن سطح درصد شکافتن و یا پارگی گوشت و پوست بسیار زیاد است. برهمین اساس در چنین شرایطی استفاده از گاز نیتروژن می تواند تا حد بسیاری از چسبیدن گوشت به سطح فلزی جلوگیری کند.

در هنگام حمل کپسول های نیتروژن از طریق وسایل نقلیه، باید آن ها را به صورت عمودی قرار دهید و از انداختن و یا غلتاندن آن ها خودداری کنید. چنان چه اتصالات و یا شیر سیلندرهای ده لیتری دچار مشکل بود، به هیچ وجه فشاری به آن ها وارد نکنید.

به منظور انبار کردن کپسول 10 لیتری نیتروژن بایستی این مکان به قوی ترین سیستم های تهویه مجهز باشد و از انبار کردن آن ها در فضاهای بسته و محدود نیز خودداری کنید.

باید در فضای خنک، به دور از منابع انفجاری و محترق، مواد ناسازگار و یا مواد اکسیدکننده، سیلندرهای حاوی گاز نیتروژن را انبار کنید. البته سیلندرهای نیتروژن بایستی دارای گواهینامه بازرسی معتبر باشند.

نکات ایمنی کپسول های تحت فشار

• کپسول های نیتروژن باید به دور از زنگ زدگی و یا خوردگی نگهداری شوند.
• انبار نگهداری از سیلندر بایستی از تابش نور خورشید و یا منابع دیگر گرمایی و حرارتی حفظ و در محیط های کاملاً خنک نگهداری شود.
• کپسول های خالی از سیالات گازی باید به شکل جدا محافظت گردد.
• در هنگام انبار کردن آن ها و یا در مواقعی که از کپسول ها استفاده نمی شود، باید کلاهک سیلندر پیوسته روی شیر کپسول نیتروژن نصب گردد.
• کپسول های گازی تحت فشار مانند نیتروژن بایستی از مجاورت بخاری، کوره ها و سایر محیط های گرم و اماکنی که درصد ریسک آتش سوزی بسیار است، از انبار کردن سیلندرهای فوق خودداری کنید.

موارد ذکر شده از نکات ایمنی است که برای سیلندرهای فوق بایستی رعایت کنیم و آن ها را در محیط هایی که از تهویه کافی برخوردار هستند، نگهداری و محافظت کنیم تا از این طریق، از تجمع گاز در فضای سربسته جلوگیری گردد.

تاثیر گاز ازت (N2) روی سلامتی انسان

• ترکیبات نیتریت و یا نیترات در اثر ترکیب با هموگلوبین خون سبب تقلیل توانایی اکسیژن به کلیه نقاط بدن می شود.
• گاز نیتروژن روی کارکرد غده تیروئید تاثیر منفی گذاشته و سبب تقلیل کارایی آن می شود.
• ترکیب نیتریت از فاکتورهای فقدان ویتامین (A) در بدن است.

با توجه به تاثیراتی که این گاز روی سلامتی انسان دارد، توصیه می شود که تولید کنندگان در هنگام تهیه و تولید کپسول های ده لیتری نیتروژن، کلیه دستورالعمل های بهداشتی را رعایت کنند. زیرا برخورد گاز ازت یا همان نیتروژن با چشم می تواند پیامدهایی داشته باشد:

هنگامی که گاز نیتروژن به صورت مایع است، در زمان خروج از سیلندر سبب یخ زدگی لوازم پیرامون می شود. بنابراین اگر با چشم شخص برخورد کند، این گاز سبب یخ زدگی بافت چشم می شود. بنابراین به هر میزان که شدت آلودگی بیشتر باشد، یخ زدگی بافت های چشم هم به مراتب افزایش می یابد. در ادامه بایستی بیان کنیم که برخورد این گاز به پوست انسان پیامدهای را نیز به دنبال دارد:

گاز ازت به شکل مایع از دمای بسیار پایینی برخودار است. هنگامی که به پوست فرد برخورد می کند، خیلی سریع گاز نیتروژن فرآیند انبساط را شروع و در نتیجه دمای زیادی را از محیط دریافت می کند. این امر سبب تقلیل بسیار محل برخورد دمای اطراف و در نهایت منجر به یخ زدگی در آن ناحیه می شود. رنگ پوست ناحیه تحت تاثیر نیتروژن در اثر برخورد، تغییر می کند.

مزیت های گاز نیتروژن در صنعت خودروسازی

همان طور که گفتیم، یکی از صنایع، صنعت خودروسازی است که از گاز نیتروژن استفاده می شود. در این صنعت؛ به منظور پرکردن لاستیک های خودرو سواری، گاز نیتروژن را جایگزین هوا می کنند زیرا این امر سبب ماندگاری و دوام بیشتر لاستیک ها می شود.

بهره مندی از گاز ازت در این صنعت، سبب افزایش عمر مفید رینگ ها، ایمنی، تقلیل سوخت و سایر موارد دیگر می شود. یکی دیگر از مزیت های گاز N2 در لاستیک ها را می توان به این موضوع اشاره کرد که رانندگان تا چندین ماه به بررسی مجدد لاستیک ها برای باد داشتن و یا عدم آن نیازی ندارند. لازم به ذکر است که در صنایع تزریقی برای قالب گیری قطعات و مواد، گاز نیتروژن کاربرد فراوانی دارد.

شیوه تست سیلندرهای حاوی گاز نیتروژن

• تمامی کپسول ها بایستی هر پنج سال از سوی افراد متخصص هیدرو تست شوند.
• بایستی تمامی بخش داخلی و بیرونی کپسول های نیتروژن به صورت مناسب در مدت مشخص مورد بازرسی قرار گیرند.
• بعد از تست باید گواهینامه بازرسی برای کپسول های ده لیتری نیتروژن صادر شود و زمان آزمایش روی بدنه کسپول حک گردد.
• قطعات الحاقی(غیراصلی) مانند شلنگ و یا سایر قطعات ایمنی همچون سوپاپ اطمینان و کلاهک باید در زمان های مشخص تست و بازرسی گردند.

مراحل فوق سبب می گردد که از بروز صدمات انسانی و یا حوادث احتمالی نگهداری کپسول های فوق پیشگیری گردد.

تعمیرات کپسول نیتروژن

تعمیرکپسول های گاز نیتروژن توسط افراد غیر مجاز ممنوع بوده است و هر کپسولی که نیاز به تعمیرات دارد، بایستی پلاکی که بیانگر تعمیرات مورد نیاز است و شرکت تولید کننده برای این امر به آن آویزان کرده است، مراجعه و در اختیار افراد مجرب که در این امر تخصص دارند، قرار دهید.

کپسول های خالی که برای پرکردن به مراکز مرتبط ارسال می شوند، بایستی یادداشتی به همراه داشته باشند تا علاوه بر عنوان خالی بودن سیلندر و همچنین شماره آن و دیگر عواملی که پرکردن آن ها را با خطر همراه می سازد، به طور کامل در آن ذکر شود.

کپسول هایی که محل اتصالات شیر بر اثر صدمه و یا فرسودگی به درستی محکم نمی گردند

کپسول هایی که محل اتصالات شیر بر اثر صدمه و یا فرسودگی به درستی محکم نمی گردند، بایستی به شرکت تولیدکننده عودت گردد و با ضمیمه یادداشتی که بیانگر شماره کپسول، نواقص موجود در آن و یا خالی و پر بودن آن است، به طور کامل عنوان گردد تا تمامی عیب و نقص سیلندر برطرف گردد.

به جز واحدهای مربوطه، هیچ شخص دیگری اجازه جدا کردن شیر سیلندر را ندارد و در واحد نامبرده افراد مسئول بعد از خالی کردن سیلندر و یا اطمینان کامل از فاقد گاز بودن آن ها، می توانند نسبت به جدا کردن شیر اقدام کنند.

تمامی کپسول های سیالات گازی تحت فشار مانند نیتروژن بایستی براساس مقررات بازرسی فنی، کپسول تحت فشار از طریق واحد مرتبط آزمایش و تعمیرات آن توسط بازرس فنی انجام می گیرد که بایستی در بازه زمانی مشخص مورد بررسی و تست لازم صورت پذیرد.

البته تعمیرات لازم روی کپسول های فوق بایستی از طریق شرکت های تولید کننده انجام شود تا پس از تعویض شیربرنجی کپسول ده لیتری نیتروژن و یا سایر تعمیرات مورد نیاز، کپسول مورد آزمایش قرار گیرد.

نکات کاربردی در زمان جابجایی کپسول نیتروژن

1. در زمان جابجایی سیلندرهای حاوی گاز نیتروژن، بایستی کلاهک محافظ شیر در محل مناسب خود قرار گیرد.
2. بایستی کپسول ها را به صورتی جابجا کنید که صدمه ای به تجهیزات ایمنی آن ها وارد نشود.
3. برای جابجایی سیلندرها از طریق بالابر، بایستی از مناسب ترین وسایل و یا سبدهای مخصوص استفاده کنید و از زنجیر، طناب فلزی و وسایل مغناطیسی برقی برای این امر جداً خودداری کنید.
4. هنگامی که از سبدهای مخصوص به منظور نقل و انتقال استفاده می کنید، باید کپسول ها به شکل محکم کنترل گردند تا از این طریق از برخورد سیلندرها با یکدیگر و یا دیواره سبد ممانعت گردد.
5. کپسول نبایستی همراه با شلنگ و یا متعلقات متصل به آن حمل گردد. به جز مواردی که از مناسب ترین وسیله حمل به منظور جابجایی آن ها استفاده شود.

نتیجه گیری

در این پست سعی کردیم تا درباره کپسول 10 لیتری نیتروژن اطلاعات کاملی را در اختیار شما قرار دهیم. نیتروژن گازی بی بو، بی مزه و بیرنگی است که برای استفاده و یا جابجا کردن آن بایستی کلیه دستورالعمل های ایمنی را رعایت کنید. این گاز در مصارف صنعتی مختلف کاربردهای متعددی به همراه دارد.