گاز اتیلن اکساید برای اولین بار در سال 1859 میلادی کشف و تولید شد. این ماده از ترکیب دو کلرواتانول در یک پایه به دست آمده است و امروزه از لحاظ صنعتی اهمیت زیادی پیدا کرده است. گاز اتیلن اکساید از واکنش دوماده اتیلن و اکسیژن و در دمای بین ۲۰۰ الی ۳۰۰ درجه تولید می شود. این ماده در صنایع مختلف کاربرد زیادی دارد و استفاده از آن در سراسر جهان روبه افزایش است. این گاز کاملا بی رنگ و شفاف است و دارای بویی ضعیف می باشد.

از گاز اتلین برای استریلیزاسیون کلیه تجهیزات پزشکی نیز استفاده می شود. حتی به عنوان ماده بی حسی در عمل های جراحی نیز کاربرد دارد. تولید اتیلن اکساید به چندین روش گوناگون انجام می گیرد و نیاز به تجهیزات پیشرفته صنعتی دارد. از آنجایی که گاز اتیلن یک ماده بسیار خطرناک و قابل اشتعال است، باید در اتاقک های مخصوص نگهداری شود و به هنگام استفاده از آن نکات ایمنی رعایت گردد. گاز اتیلن برای از بین بردن آفات گیاهان نیز بسیار موثر است اما چون تنفس گاز اتیلن برای مجراهای تتفسی بسیار مضر است لذا مصرف بیش از اندازه از آن مجاز نیست و به هنگام استفاده از آن، پوشیدن لباس ایمنی بسیار ضروری است.

خواص و ویژگی های گاز اتیلن اکساید

یکی از مهم ترین ویژگی های گاز اتیلن، اشتعال پذیری بالای آن می باشد. اگر در محیطی که از گاز اتیلن استفاده می شود میزان غلظت اکسیژن فراتر از حد مجاز رود، باعث آتش سوزی می گردد. به همین خاطر، باید در هنگام استفاده و نگهداری از گاز اتیلن در انبارها تمام جوانب احتیاط را رعایت کرد. از نکات ایمنی که بایستی حتما درمورد نگهداری این گاز رعایت کرد، دور نگهداشتن کپسول های گاز اتیلن از گرما و حرارت می باشد. در حمل و جابه جایی سیلندرهای گاز اتیلن باید نهایت دقت را به کار گرفت تا مشکلی ایجاد نشود.

بهتر است در هنگام استفاده از گاز اتیلن حتما از دستکش های مخصوص استفاده شود زیرا میزان سرمایی که گاز اتیلن تولید می کند بسیار زیاد است و باعث آسیب رسانی به پوست می گردد. از آنجایی که گاز اتیلن بوی چندانی ندارد، درصورتی که نشتی پیدا کند توسط انسان قابل شناسایی نیست لذا باید به هنگام استفاده از آن بسیار مراقب بود و از ابزارهای مخصوص استفاده شود. محل نگهداری از گاز اتیلن باید دارای تهویه مناسب باشد و از عوامل گرمازا‌ نیز به دور باشد.

گاز اتیلن برای استریل کردن تجهیزاتی که در برابر رطوبت یا حرارت مقاوم نیستند و نسبت به آن ها حساسیت دارند مثل تجهیزات فلزی یا پزشکی، مناسب است. یکی از مزیت های گاز اتیلن، امکان استفاده از آن در دمای پایین است. ظرفیت محفظه های نگهداری گاز اتیلن بسیار بالا است و برخلاف مواد پلاستیکی یا فلزی، خاصیت خورندگی چندانی ندارد. نگهداری از گاز اتیلن نیاز به انبار و اتاقک های مخصوص دارد و حتما باید زیر نظر کارشناسان خبره انجام گیرد تا میزان عوارض و خطرات آن به حداقل برسد.

نحوه تولید اتیلن اکساید

همانطور که اشاره شد، برای تولید اتیلن اکساید روش های مختلفی در نظر گرفته شده است که رایج ترین آن، ترکیب اکسیژن با اتیلن در دمای بین ۲۰۰ الی ۳۰۰ درجه و همراه با فشار ۱۰ الی ۲۰ بار است. میزان خلوص گاز اتیلن در این روش، بسیار مناسب تر از سایر روش های دیگر است و بازده گاز به بیش از ۹۰ درصد می رسد. این روش تولید اتیلن اکساید کاربرد بیشتری در صنعت دارد از این رو، بسیاری از تولید کنندگان از این روش برای تولید گاز اتیلن اکساید استفاده می کنند. ترکیب اتیلن با اکسیژن باعث ایجاد چند واکنش شیمایی مختلف می گردد که نتیجه آن، تولید انواع مواد شمیایی بسیار پرکاربرد است.

مونو اتیلن گلیکول یک از ترکیب های شمیایی است که از ترکیب گاز اتلین با اکسیژن تولید می شود. این ماده برای تولید ضد یخ خودرو ها و هواپیماها کاربرد دارد. از دی اتیلن گلیکون در تولید نرم کننده های صنعتی مثل چسب، استفاده می شود. برای تولید موادی مانند پلی اورتان یا لاک، از تری اتیلن گلیکول استفاده می گردد. پلی اتیلن گلیکول در ساخت انواع لوازم آرایشی و بهداشتی مثل پماد ها کاربرد دارد. از این ماده در تولید انواع داروها نیز استفاده می شود. از اتیلن گلیکول اتر در تولید انواع مواد شوینده استفاده می شود و اتانول آمین به عنوان یک ماده مصرفی در صنایعی همچون نساجی و برای تولید انواع مواد شوینده و بهداشتی مثل صابون و شامپو بیشترین کاربرد را دارد.

پیشنهاد مطالعه » پلی اتلین اکساید صنعتی

تولید اتیلن اکساید در صنایع مختلف چه کاربرد هایی دارد؟

یکی از اصلی ترین کاربردهای گاز اتیلن، تولید ضد یخ برای خودروها می باشد. از گاز اتیلن در ساخت انواع مواد شوینده، سلفون و مواد منفجره نیز استفاده می شود. اتیلن در صنعت داروسازی و برای تولید داروهایی مانند سنتز کولئین و تیامین  کاربرد دارد. این گاز در صنعت پزشکی و به منظور استریل کردن کلیه تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی که به رطوبت یا حرارت بالا حساس هستند نیز استفاده می گردد. استریل کردن وسایل بهداشتی مانند دستکش، ماسک، باند، سرنگ، پدهای بهداشتی، لباس های بیمارستانی و غیره تنها توسط گاز اتیلن انجام می گیرد.

از مهم ترین دلایلی که باعث شده است از گاز اتیلن برای ضدعفونی کردن لوازم بهداشتی استفاده شود، عدم مقاومت وسایل بیمارستانی در برابر حرارت است. از آنجایی که اغلب لوازم بیمارستان ها از جنس پلاستیک و الیاف طبیعی هستند، نمی توان آن ها را در معرض حرارت بالا قرار داد چرا که باعث می شود شکل خود را از دست بدهند و کاملا از بین روند لذا، از گاز اتیلن برای ضدعفونی کردن آن ها استفاده می شود. از گاز اتیلن به عنوان یک ماده اصلی در تولید حشره کش ها نیز استفاده می شود و به منظور از بین بردن و دور کردن حشرات موذی از باغ ها و مزارع، مصرف می شود. امروزه از گاز اتیلن به علت داشتن خاصیت ضد میکروبی آن، در صنعت کشاورزی بیشتر از گذشته استفاده می گردد.

جمع بندی

تولید اتیلن اکساید شاید باعث ایجاد عوارض و بیماری های مختلفی شود، اما استفاده از آن مزیت های زیادی به دنبال دارد و نمی توان از خواص آن چشم پوشی کرد. برای اینکه میزان عوارض های ناشی از تولید اتیلن اکساید به حداقل برسد، باید تمام نکات ایمنی آن رعایت گردد و در هنگام استفاده از آن نهایت دقت و توجه را به کار برد. اغلب موادی پر مصرفی که روزانه با آن سروکار دارید، از این ماده ارزشمند تولید شده اند که اگر وجود نداشته باشند در زندگی روزمره خلل ایجاد می شود. موادی مانند ضدیخ خودروها، مواد شوینده و بهداشتی، انواع داروها و غیره از جمله مواد پرمصرفی هستند که از گاز اتیلن ساخته می شوند. لذا نمی توان ارزش این ماده را در زندگی انسان ها نادیده گرفت.