نکاتی درباره خرید مخزن نیتروژن مایع
نیتروژن مایع حالت مایع گاز نیتروژن است که در دمای 196- درجه سانتی‌گراد نگهداری می‌شود. توجه کنید که کم شدن این دما باعث می‌شود نیتروژن مایع دوباره به گاز تبدیل شده و بی‌استفاده شود. بنابراین هنگام حمل و نقل و استفاده از این مایع باید به شدت مراقب حفظ دما باشید. این ماده در صنایع مختلف نظامی، پتروشیمی، پالایشگاهی، دام‌پروری، آزمایشگاهی، فولاد، مواد غذایی و پرورش آبزیان کاربرد دارد.
بنابراین اهمیت آن بالا بوده و باید در محلی مناسب نگهداری شود. برای نگهداری نیتروژن مایع از مخزن نیتروژن مایع استفاده می‌شود. این مخزن زیرمجموعه مخزن کرایوجنیک است. این نوع مخازن بدون نیاز به نیروی برق یا جریان الکتریکی قادر به ایفای نقش خود هستند. در هنگام خرید مخزن نیتروژن که برای حمل و نگهداری این ماده و مواد مشابه استفاده می‌شود، باید دقت زیادی به کار برد. در ادامه این مقاله نکاتی را برای خرید این مخازن بیان خواهیم کرد.
نکات مهم در خصوص خرید مخزن نیتروژن مایع
مخزن یا فلاسک نیتروژن مایع دارای انواع مختلفی است که هریک از آن‌ها در صنایع مختلفی کاربرد دارند. بنابراین پیش از خرید باید دقیقا مشخص کنید که برای چه کاربردی قصد خرید دارید. کپسول نیتروژن مایع در پزشکی و کارهای آزمایشگاهی بسیار پرکاربرد است. چرا که به منظور زنده نگه داشتن باکتری‌ها از آن استفاده می‌شود. در مواردی نیز می‌توان از این مخزن‌ها برای مصارف خنک‌سازی در صنعت نیز استفاده کرد.
بسته به کاربردی که در آن از این مخازن استفاده می‌کنید، حجم متفاوتی از نیتروژن مایع را نیاز دارید. بنابراین باید ابعاد متفاوتی از مخزن را خریداری کنید. در مصارف پزشکی معمولا از مخازن بسیار کم‌حجم استفاده می‌شود. چرا که تماس پوست با نیتروژن مایع می‌تواند باعث بروز سوختگی‌های شدید شده و به افراد آسیب برساند. بنابراین اگر برای مصارف درمانی از این مایع استفاده می‌شود، باید این کار را با احتیاط زیاد انجام داد. برخی پزشکان ممکن است مخازن 6 یا 10 لیتری را خریداری کنند تا نیازی به شارژ مداوم دستگاه‌های خود نداشته باشند. اما در مصارف صنعتی از مخازنی با حجم‌های زیاد تا سقف 300 لیتر استفاده می‌شود.
این مخازن را معمولا از فلز آلومینیوم می‌سازند. چرا که این فلز مقاومت بالایی در برابر خوردگی داشته و بسیار سبک و مقاوم هستند. ضمن اینکه آلومینیوم هدایت حرارتی پایینی داشته و برای حفظ دمای مخزن و نگهداری طولانی‌مدت نیتروژن مایع مناسب است. اما علاوه بر بدنه داخلی مخزن، هنگام خرید باید به جنس بدنه خارجی آن نیز توجه شود. جنس بدنه خارجی باید به گونه‌ای در نظر گرفته شود که عایق حرارت بوده و مانع گرم شدن نیتروژن مایع شود. همچنین بدن خارجی باید دارای فضای خلأ باشد تا جلوی ورود هوا به مخزن و بخار شدن نیتروژن را بگیرد.
دهانه مخازن نیتروژن مایع دارای قطرهای متفاوتی است. این قطرها تعیین می‌کند که میزان خروجی مخزن چقدر است. بسته به نوع کاربرد شما باید قطر مناسب را انتخاب کنید. نکته دیگر اینکه قطر بزرگ‌تر به معنای خروج بیشتر مایع بوده و در نتیجه باعث زودتر خالی شدن آن می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که شما زودتر نیاز به شارژ مجدد مخزن داشته باشید. البته اگر برای نگهداری یک ماده خاص از این مخزن استفاده می‌کنید، بهتر است از مخازنی با قطرهای دهانه خیلی کوچک استفاده کنید که تخلیه نیتروژن مایع آن‌ها در زمانی بسیار طولانی رخ می‌دهد.
مخزن نیتروژن را می‌توان برای نگهداری دیگر گازهای مایع نظیر ازت، اکسیژن، آرگون و هلیوم به کار گرفت. اما باید توجه کنید که نگهداری این مایعات در این مخزن معمولا نیاز به تجهیزات اضافه‌تری دارد. همچنین ممکن است جنس بدنه برای نگهداری هریک از آن‌ها کمی متفاوت باشد. بنابراین پیش از خرید حتما به فروشنده بگویید که قصد دارید برای چه کاری و به منظور نگهداری چه ماده‌ای از آن استفاده کنید تا شما را به‌درستی راهنمایی کند.
قیمت مخزن نیتروژن مایع به چه عواملی بستگی دارد؟
ازآنجایی‌که این مخزن دارای انواع مختلفی است، شما باید ابتدا مشخص کنید که قصد خرید چه نوعی را دارید. برای تعیین نوع مخزن نیز باید هدف خود از خرید مخزن ازت مایع یا نیتروژن مایع تعیین کنید. چرا که انتخاب ابعاد مخزن و در نتیجه قیمت آن وابستگی زیادی به هدف شما دارد. ابعاد این مخزن از 500 میلی‌لیتر تا 300 لیتر متغیر بوده و رنج کاربردی گسترده‌ای از مصارف پزشکی تا خنک‌کنندگی در صنعت دارد.
مشخص است که مخزن بزرگ‌تر دارای قیمت بیشتری است. اما این موضوع تنها به این دلیل نیست که این مخزن می‌تواند مایع بیشتری در خود نگه دارد. بلکه دیرتر خالی شدن مخزن و امکان نگهداری طولانی‌تر نیتروژن یا ازت مایع در آن نیز از عوامل موثر بر قیمت بیشتر مخازن بزرگ‌تر است. علاوه بر ابعاد خود مخزن نیتروژن مایع، قطر دهانه مخزن نیز در قیمت آن موثر خواهد بود. توجه کنید که مخازنی با قطر دهانه بزرگ‌تر زودتر نیاز به شارژ پیدا می‌کنند. بنابراین قیمت کمتری هم دارند.
در کنار ویژگی‌های ظاهری کاربرد مخزن نیز بر قیمت آن تاثیر مستقیم خواهد گذاشت. پیش‌تر گفتیم که نیتروژن و ازت مایع در صنایع مختلفی کاربرد دارد. بنابراین بسته به کاربرد نوع آن متفاوت شده و در نهایت قیمت متفاوتی برای آن‌ها تعیین می‌شود. ضمن اینکه تجهیزات استفاده شده برای ساخت مخزن و جنس بدنه آن نیز در قیمت آن موثر خواهد بود. یکی از تجهیزات مورد استفاده در ساخت مخزن یا فلاسک نیتروژن بدنه چندلایه و عایق آن است. به منظور جلوگیری از گرم شدن نیتروژن مایع در اثر برخورد با هوا، با استفاده از این بدنه یک لایه خلأ اطراف مایع قرار می‌گیرد.
نکات ایمنی در نگهداری مخزن
توجه کنید که اگر به‌درستی از نیتروژن مایع نگهداری نشود، می‌تواند خطرات زیادی را به بار آورد. هنگامی‌که مشغول حمل این مایع با استفاده از مخزن مخصوص هستید باید مراقب باشید که مخزن در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرد. چرا که همان‌طور که قبلا گفتیم گرم شدن این ماده باعث بخار شدن آن می‌شود. بنابراین نباید این مخزن را در برابر حرارت مستقیم هم قرار دهید. هنگام حمل و نقل و استفاده از نیتروژن مایع باید مراقب باشید که اجسام تیز و برنده با بدنه مخزن برخورد نکنند. همچنین باید دقت کنید که مخزن در محل مناسبی قرار بگیرد که امکان سقوط یا افتادن آن به صفر برسد.
ازآنجایی‌که از این مخزن به عنوان مخزن ازت مایع نیز استفاده می‌شود، باید نکاتی دیگری را نیز برای ایمنی آن در نظر بگیرید. زمانی که برای حمل ازت مایع از این مخزن استفاده می‌کنید، آن را در جای خود ثابت کنید تا در حین رانندگی تکان یا ضربه‌ای به آن وارد نشود. همچنین باید مراقب باشید که به دیگر بخش‌های مخزن نظیر گیج، مانومتر، شیر و دیگر اتصالات آن ضربه یا آسیبی وارد نشود.
نکته دیگر اینکه درصورتی‌که از عمر مخزن بیشتر از 10 سال گذشته باشد، ممکن است فضای خلأ بدنه از بین رفته و در نتیجه دیگر برای نگهداری گازهای مایع مناسب نباشد. پس نمی‌توانید مدتی طولانی از یک مخزن استفاده کنید و باید هر چند وقت یک‌بار آن را تعویض کنید.
نکات مهم در استفاده از فلاسک نیتروژن