همه چیز درباره گاز کولر ماشین

در فصل گرما، اهمیت سلامت کولر و احتمال نیاز به شارژ گاز سردکننده ماشین افزایش می‌یابد. به‌این‌ترتیب، لازم است با رسیدن بهار و تابستان، کولر را بررسی کرده و از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل کنیم. در صورت مشاهده نقص و کارکرد ضعیف کولر، لازم است با نحوه عملکرد، برخی قطعات، نقص‌های احتمالی و علائم هر نقص آشنایی پیدا کنیم. در این میان، کاهش گاز کولر ازجمله رایج‌ترین مشکلات سیستم کولر ماشین است. بنابراین، لازم است بدانیم که اگر نیاز به شارژ گاز کولر باشد، چگونه می‌توان آن را تشخیص داده و انجام دهیم. در ادامه مطلب به توضیح عملکرد کولر ماشین، دلایل نشت گاز، علائم نیاز به شارژ گاز کولر ماشین و مراحل انجام آن می‌پردازیم.

نحوه عملکرد کولر ماشین

کولر ماشین با دریافت گرمای فضای داخل کابین، به خنک کردن آن می‌پردازد. بنابراین، به ماده‌ای جهت تبادل گرما نیاز دارد. گاز سردکننده همان ماده‌ای است که با انجام تبادل، گرما را از فضای داخلی می‌گیرد و هوای خنک را جایگزین آن می‌کند. اما عملکرد این چرخه به چه صورت است؟ حرکت اول به دست کمپرسور رقم می‌خورد که با استفاده از نیروی موتور، گاز را فشرده کرده و آن را با فشار بالا به‌سوی کندانسور می‌فرستد. در کندانسور تبادل گرما اتفاق می‌افتد و گاز به مایع تبدیل می‌شود. مایع حاصل از تبادل، بعد عبور از شیر انبساط، به دلیل کاهش فشار شدید حالت دوفازی پیدا می‌کند.

این ماده دوفازی سپس وارد اوپراتور می‌شود و در آنجا با گرفتن گرمای لوله‌ها، دوباره به حالت گاز برمی‌گردد. ازاینجا به بعد را به فن می‌سپارد تا با جابجا کردن هوای داخل کابین، هوای گرم را به سمت لوله‌ها هدایت کند و سپس هوای خنک شده را به داخل کابین برگرداند. گاز کولر ماشین به‌مرورزمان کاهش پیدا می‌کند و نیازمند پر کردن مجدد مخزن گاز یا اصطلاحاً شارژ کردن کولر می‌شود.

گاز سردکننده یا مبرد استفاده‌شده در خودرو چند نوع است و در هنگام شارژ کولر خودرو لازم است از همان نوع موجود در سیستم کولر خودرو استفاده کنید؛ زیرا در صورت ترکیب دو گاز متفاوت، عملکرد کولر تضعیف می‌شود. معروف‌ترین گازهای استاندارد که نشت آن‌ها ایجاد اشتعال نمی‌کند R134a، R22 و R12 هستند. این‌ها همان گازهایی هستند که در یخچال منزل‌ها نیز استفاده می‌شوند.

نحوه تشخیص کمبود گاز کولر ماشین

دلایل زیادی می‌توانند باعث عملکرد نامناسب کولر شوند؛ اما کم شدن گاز کولر ماشین یکی از رایج‌ترین و اصلی‌ترین دلایل آن است و معمولاً بعد از هر دوره 3-4 ساله اتفاق می‌افتد. بنابراین، در این بخش تمام علائمی که می‌توانند به دلیل کمبود یا عدم وجود گاز سردکننده در مخزن اتفاق افتاده باشند را بررسی می‌کنیم. در قدم اول، کولر را روشن کنید و میزان سرمای باد را به‌صورت نسبی اندازه بگیرید. اگر از حالت عادی گرم‌تر است، علت آن می‌تواند کمبود گاز سردکننده باشد. مشاهده برفک پنل کولر و لوله‌های کولر نیز نشان دهنه نشتی و کم شدن گاز است.

عیب‌یابی کولر و سیستم تهویه ماشین کار راحتی نیست. برای اطمینان از آن می‌توانید با بستن گیج فشارسنج به ماشین و اندازه‌گیری ماشین، به‌صورت فنی میزان گاز کولر ماشین را اندازه‌گیری کنید. اگر فشار نشان داده‌شده توسط گیج کمتر از حد مشخصی باشد، کمبود یا نبودن گاز در مخزن را نشان می‌دهد.

دلایل نشت گاز کولر ماشین

نشت گاز کولر خودرو اشتعال‌زا نیست و خطر جدی برای خودرو ایجاد نمی‌کند. بنابراین، در صورت نشتی گاز کولر نیازی به نگرانی نیست و تنها باید اقدامات لازم به‌موقع انجام دهید. ازجمله دلایل نشتی گاز کولر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• – عمر قطعات

خودرو همواره در حال کار کردن است و قاعدتاً استهلاک و خرابی نیز دارد. عمر قطعات سیستم کولر خودرو نیز بسته به میزان کار کردن آن‌ها، دیر یا زود به پایان می‌رسد. با کهنه شدن قطعات، شاهد ساییدگی بست و لاستیک یا سوراخ و ترک در لوله‌های کولر هستیم. به‌این‌ترتیب، نشت و کاهش میزان گاز کولر اتفاق می‌افتد. عمر مفید قطعات سیستم کولر ماشین، 2-3 سال است.

• – عوامل بیرونی

کولرگازی خودرو درجایی قرارگرفته است که با عوامل بیرونی برخورد دارد و هیچ در اطراف آن محفظه‌ای برای ایجاد حفاظت وجود ندارد . بنابراین، احتمال تأثیر عوامل خارجی بر آن و ایجاد خرابی در قطعات کم نیست. برای مثال، در زمستان و هنگام بارش برف، نمک‌هایی که بر روی جاده ریخته شده‌اند با قطعات و لوله‌ها برخورد می‌کنند و با سوراخ کردن آن‌ها، موجب نشت گاز سردکننده می‌شوند. سوراخ و آسیب قطعات و لوله‌ها براثر تصادف یا برخورد سنگ و افتادن درون گودال می‌تواند در نشت گاز دخالت داشته باشد.

• – رطوبت

نفوذ رطوبت به داخل لوله‌ها به دلیل ایجاد نقص در شیلنگ لاستیکی، بست پلاستیکی یا هر قسمت دیگری از سیستم خنک‌کننده ماشین و مخلوط شدن آن با گاز کولر، به تولید نوعی اسید خورنده می‌انجامد که موجب سوراخ شدن قطعات و نشت گاز می‌شود.

روش‌های نشت‌یابی گاز کولر خودرو

یکی از مهم‌ترین مراحل جلوگیری از نشت گاز سردکننده، یافتن محل دقیق نشت است. به‌این‌ترتیب، می‌توان با تعویض قطعه و رفع آن، از نشت مجدد جلوگیری کرد. پیش از شارژ گاز کولر، با استفاده از روش‌های زیر می‌توانید محل دقیق نشت را پیدا کنید.

• – لامپ فرابنفش

معمولاً در کارخانه‌های ساخت گاز سرمازا، آن‌ها را با نوعی رنگ مخلوط می‌کنند که با استفاده از لامپ فرابنفش، قابل‌تشخیص است. بنابراین، با استفاده از لامپ فرابنفش می‌توانید به‌راحتی محل نشتی گاز را تشخیص دهید.

• – گاز نیتروژن

در این روش، تمام گاز سرمازا از سیستم کولر ماشین خالی‌شده و گاز نیتروژن جایگزین آن می‌شود. اگر قسمتی نشتی داشته باشد، نیتروژن با صدای هیس مانند از آن خارج می‌شود. به‌این‌ترتیب، می‌توان محل دقیق نشت را پیدا کرد.

• – شناساگر الکترونیکی

این ابزار اسنیفر یا بو کننده نام دارد و از ابزار تخصصی تعمیرکاران است که با تشخیص بوی گازهای هلوژنه، محل نشتی را پیدا می‌کند. از این روش برای یافتن ریزترین ترک نیز می‌توان استفاده کرد.

– عامل تشخیص نشتی

در این روش، ابتدا محلول مخصوصی که حاوی عامل تشخیص‌دهنده نشتی است، به تمام قسمت‌های احتمالی اسپری می‌شود. در صورت مشاهده کف، محل نشتی سیستم نیز تشخیص داده می‌شود. این روش برای یافتن نشتی‌های ریز قابل‌استفاده نیست.

شارژ کولر ماشین

در صورت کم یا خالی شدن گاز کولر، تشخیص و رفع نشتی یا تعمیر سیستم کولر خودرو از ملزومات است. در صورت عدم رفع علت نشت، مخزن مجدداً خالی می‌شود و نیاز به شارژ گاز کولر است. از طریق مراحل زیر می‌توانید اقدام به شارژ کولر ماشین نمایید.

در قدم اول، لوله و شیر کولر را داخل موتور پیدا کنید. درپوش آن (معمولاً به رنگ آبی است) را بازکنید و با استفاده از انگشت یا یک واسطه، شیر کولر را فشار دهید. خروج پرفشار گاز، نشان‌دهنده وجود گاز درون سیستم و نیاز به تکمیل گاز است. اما اگر گاز بیرون نزند، نشان‌دهنده عدم وجود گاز و نیاز به شارژ کامل گاز سردکننده است. شارژ کامل و تکمیل شارژ کولر دارای تفاوت‌های کوچکی هستند.

شیلنگ گیج را به شیر گیج وصل کنید و پیچ شیلنگ نزدیک گیج را کمی بازکنید. این کار به خروج هوای داخل شیلنگ کمک می‌کند. دقت داشته باشید که هوا و رطوبت نباید وارد سیستم شوند. اکنون با باز کردن شیر کپسول، اجازه دهید مقداری گاز به داخل سیستم وارد شود. سپس شیر را گیج را ببندید و خودرو را روشن کنید. با روشن کردن کولر ماشین، سرعت فن را نیز روی بیشترین درجه قرار دهید. فشار گاز سردکننده را با استفاده از گیج فشار بررسی کنید. هنگامی‌که فشار گاز کولر ماشین به 35-40 پی اس آی (psi) رسید، شارژ گاز تکمیل‌شده است. اگر فشار نشان داده‌شده در دستگاه از این مقدار بیشتر بود، اجازه دهید مقداری از گاز سیستم خارج شود.

سخن پایانی

کولر ماشین از قسمت‌هایی است که در صورت خرابی، فشار مضاعفی بر خودرو شما اعمال می‌کند. بنابراین، سلامت آن از اهمیت بالایی برخوردار است. گاز کولر ماشین از اصلی‌ترین بخش‌های سیستم خنک‌کننده است و تنها وجود میزان مشخصی از آن می‌تواند عملکرد صحیح کولر را میسر کند. به‌این‌ترتیب، در صورت مشاهده عملکرد ضعیف کولر، به نمایندگی یا تعمیرگاه مراجعه نمایید تا علاوه بر عیب‌یابی دقیق و رفع آن، از فشار مناسب گاز سردکننده نیز اطمینان حاصل نمایند. در صورت مشاهده نشتی در قسمت‌های مختلف سیستم کولر، تنها یک متخصص باتجربه است که می‌تواند به رفع آن بپردازد.